"?an melk en honig maar van 72 milhoenen voor .de gcw
begrootingen een tien tofc twintig miilioencn voor itiu
gewone
ti teil-
gewone uitgaven en te korten. Wie ?.oa nu niet gaarne
ui les willen opofferen 0.311 groot en edel te Rjn cn een geze
gend'land te bewonen?*
Het is de eerste pligt der Hooge Regering om dezen aoel
cn dit gezegend zijn voor volk cn land m sïaiu! Ie houden.
- Nu de nieuwe grondwet is doorgedreven, met alle hare
gebreken en knepen nu zal zij als wet moeien worden op
gevolgd. Zoodra zij overluid zal zmbcmnt «j m het leven
te treden. liet voegt dan den goéden Nederlander en eerlij
ken burger, haar getrouwelijk na te leven zonder de knepen
rnet knepen te vergelden of de vaderla.K suefüe öer door
drijvers na te apefl. Neen, wat er ook gepleegd worde door
verdorvenheid Van dezulken als wel voorbeelden van ouver
dorvenheid mogten geven; de goeoe borger moet te werk
eaan met die natuurlijke en onverdraaide vaderlandsliefde
w'-lke rein en edel uit het hart opwelt on zien met iaat
3)d'onkelen door de ontelbare kunsten van besturen p partj-
drivers scctehoofdcn of private mooipraters, door hoop of
sehrik door voorspellingen, aanbevelingen, wijsmakerijen
of oude-wijven-praat. Deze vaderlandsliefde moet er naar
trachten dat ml van de goede zijde der grouuwet een goed
gebruik worde gemaakt, en dat hare gebreke, en knepen
ZOO onsobadeliilc worden als mogelijk is. ken der aangewende
middelen om profijt te trekken van die gebreken en knepen
beeft reeds daarin bestaan, dat de speculanten hebben weten
te doen voordragen door zoodanige couranten als zij tot de
doordrijver» hebben weten in te .pokken, hoeongepast het
„ou zijnthans de gebreken bloot te leggen voor het oog
des volks en hoe de eerbied voor de wet daardoor zoude
lijden Juist aan dat appeltje kent wen den boom. Het volk
wil we! vaariie de besturen en de wetten eerbiedigen. Biets
liever dan dat. En niets is gemakkelijker ie verkrijgen dan
die eerbied. Be besturen hebben slechts te zorgen, dat zij
zelve en de wetten eerbiedwaardig zijn.. Is datezoo veel ge-
vei-vd? Is dat zoo moegelijk? Zijn knepen en kunsten niet
veel moeijeiijkev? 01 moeten deze en gene liefhebbers altijd
meer geld verdienen, en altijd het volle mpor knijpen? De
speculanten hebben er bij doen rondbazuinen dat de gebre
ken naderhand zouden worden verholpen. Alzoo zij kenden
de gebreken, zij wilden ze niet verhelpen: want dan hadden
zij die verholpen, en hadden niet behoeven te beloóven dat
de verhel pi n g volgen zou. Wij willen wèl gelooven dat zij
one-aarne'openbare aanwijzing zien van de gebreken en kne
pen. Naar," terwijl de goede burger die aauwijst, en zich
die laat aanwijzen tot zijn onderligt en nadenken, heeft hij
nog meer eerbied voor de gebrekkige wet, dan voor die al
lerbeste speculanten. Hij weet zeer goed, en de speculanten
behoeven het hem niet voor te kwezelen, dal de wet moet
worden nageleefd, omdat zij wet is, al zou zij nog zoo ver
keerd of gebrekkig zijn. Ja', menig zeer eenvoudig burgerlje
weet dat beter, somtijds door ondervindingdan menig groot
heer. En, menige slechte wetsbepaling wordt door den bur
ger beter nageleefd, dan menige heilrijke wetsbepaling door
onbegrijpelijk grootë beeren. Of moeten wij al weder opha
len van besluiten, gouverneurs-stemmen, zoete-kinderen-de-
eoraties, enz., enz.? Er mankeert nog maar aan, dat wij
door ,den eenen 'of anderen eedbreker worden bezédepreekt.
Ween, de kennis van de gebreken der wet.leidt niet tot on
gehoorzaamheid, maar tot spoedige verbetering. Eu dit is bet
Juist waar de speculanten bang voor zijn. Eene der eerste
'werkzaamheden voor het lieve vaderland waar de burger toe
staat geroepen te worden, zal nu in de verkiezingen bestaan,
leder welke daarbij eene stem heeft uit te brengen is in zoo
verre een staats-beambïeeen magistraatspersoon. Bij de ver
kiezing behoort hij op zijnen post te zijn. Alwie dan te lui,
te dom, te onverschillig te goedgeloovigte afschuivend
is om op zijnen post te komen, en dus de keuzen overlaat
aan de intriganten 'die altijd bij de hand zijn), die laat niet
alleen een vereerend regt varen, maar.die bewijst, dat hij
links in de borst eenen steen of een stuk ijs draagt, waar
mede hij den brui geeft van ons lieve vaderland. Zelfs
verzaakt bij den duren opligt, om voor land, gewest en
.o-emeente mede te werken tot goede keuzen. Als de schild
wacht voor zijne deur van zijnen post gaat luope-n,» dan
mag hij niet meer klagen; als de regering hem eens
kwam te mishandelendan moet hij den mond houden
en als Sinterklaas hein eene slaapmuts, een dompertje of
een naturelletje brengt, of de straatjongens-hem eenen staart
in den nek steken', dan mag hij er geen oor van vertrek
ken. Hoedanige^, mensehen er nu gekozen moeten worden,
dat is gemakkelijker te zeggen, dan aan te wijzen. Want
ons onderwijs, dat, boven de lagere scholen, uitsluitend
beheerscht werd door besluiten buiten de wet, welke alles
wilden -dwingen met examens, opdrijverijen en bangmake
rijen; dat schijnt ons nog geenen rijken schat van bekwame
en onbelangzuchlige staatsmannen te hebben aangekweekt.
"Vooreerst moeten wel niet dis vrienden' van het vaderland
worden gekozen welke tegen pruttelden en voor stemden
om argumenten misschien van kligkmaar die liever niet tp
digt bn den toetssteen moeten gebragt .worden; ook niet die
speculanten welke geciie verbetering hadden belooftizoo zij
die: hadden willen ■verschaffen, feu tweede moeten gekozen
werden zedelijks lieden, dal. is te zeggen inannen van regt-'
vaardigheid, waarheid, opreglheideerlijkheid .vlijtmoed
en klemdie con warm hart voor het vaderland ronddra
gendie hunnen, ito en hunne betrekkingen ter zijde laten,
en die eenen speculant (al zou hij Jitpiter zélf zijn) zóó in
de ougen zien, dat hij siuipstaarlend afdruipt. Ten derde
moeten de gekozenen bekwaam.vlugverstandig zijn en in
allen opzigte geschikt voor hetgeen hun wordt opgedragen:
anders voeren zij met den besten wil nog niets uit. Be kie
zers moeten zich daarbij laten regeren noch' door lafie ja»
loerschheid op aanzien, rijkdom, oud geslacht, noch dooi'
gemcenen trots tegen eenvoudige verdienstelijken die'som
geen dansen hebben geleerd. Maar zij mogen er wèl' bij be
deuken, zoo ver de keuzen voor dó Tweede kamer betreft
dat ieder lid daar slechts f 2000 ca eenig; reisgeld krijgt.
Daar kan men in den Haag maar heel kleine sprongen tueè
maken; en daarvoor moéten te .huis alle zaken verwaarloosd
blijven liggen. Be speculanten zijn leep genoeg geweest Om
de kroon op to, luisteren maar de Tweede kamer neder te
luisteren. Zij hebben bezuinigdalleen daar waar het ons
moest opbreken als den hond da worst. Wie gevaar loopt
om door de regering naar hare hand gezet te wordendie
moet vooral niet naar den Maag. liet zou niet kwaad zijn
dat in tijdS geschikte .personen voor de verschillende betrek
kingen in de couranten wiorderi voorgedragen, liefst wel
door zeven tali en tientallen, of andere tallen van-voordra
g'ers die zich noemen. Dan kun.ney de goede ingezetene,
zióh bevragen, eendecis op de voorgedrageneuanderdeels
op de voordragers, en eene gegronde .beoordceling voorbe
reiden. Overhaasting van uoixtecl over. volksvertcgciiwoorclf-
gers is even nadeeligals(.overhaasting van oordeel over
eene nieuwe grondwet. Bij vele hoogklimmers zal de raad
verwerpelijk zijn, -alleen omdat hij uit den Ka kudos koop
wordt gelezen; maar, wie goed zal kiezen, ss ten minste te
dien opzigte onbevangen".
Een belangrijke pligt -staat het volk eerstdaags te vervul-
len het verkiezen van zijne vertcgewoordigefs voor land, ge
west cn stad.
Wij noemen die pligt gewigtig ja oneihdig gc.wigti.gerdan
men dit in 't algemeen zal inzien, daar h.ct volk met dezf
verkiezingswijzë nog geheel onbekend-is. t Zal echter genoeg
zijn op te merken, dat van. ééns enkele stem (van de uwe
de mijne b. v.) het geluk of ongeluk des lands kan afhangen.
Stel eens dat twee kandidaten (de een van het stelsel van
burgerzin, de ander van het aristocratische) buiten de uwe.
gelijk'getal stemmen hebben; nu is de uwe tusschci) di<
twee beslissend. Een voorstel van hoog belang komt vervol-
pens in bcraad'-lagingdat weder door de meerderheid van
die céne stem kan aangenomen of verworpen worden. Zoo
kan liet toestaan of verwerpen van eene verpletterende belas
ting' op de schouders des volks alleen van. uwe stem afhangen.
Leere daaruit ieder niet roekeloos mét zijne steiu te spelen;
het is verraad aan het vaderland; maar die uit te brengen
zoo als hij in gemoede cn met strikte eerlijkheid zal mennen
te behooren, dat is zoo als tot het geluk des volks noodig is.
Wie moet men dan kiezen? zal men vragen.
Alleen dezulken, van wie men met zekerheid overtuigd is
dat zij hel stelsel, dat bij onze nieuwe regering past, cn dat
door 'den minister zelf verkondigd is-, namelijk dat van bur
gerzin, en bezuiniging en vereenvoudiging, in gemoede zijn
toegedaan en hiervoor durven strijden.
- Bij de lichtschuwheid in het staatkundige; waartoe het vo-
ri<r rcgcringstelsel aanleiding^ gaf, en dat liet algemeen deed
schromen voor hunne politieke gevoelens uic te,komen, is het
zeker moeijelijk deswege niet zekerheid te oordeclen doch dit
zal van lieverlede anders worden. Weoschel'ijk ware het dat zich
openlijk kandidaten voorstelden met 'aflegging hunner staat
kundige geloofsbelijdenis. Daardoor waren zij eenigzins (althans
zedelijk) iii hun gedrag gebonden, en het volk.kón dan zelf
oordeclen. Zoo lang dit echter niet het geval is kunnen wij
vooreerst slechts cenige algemeene regelen, opgeven.
In de eerste plaats cn vóór alle dingen zij de kandidaat op-
regtelijk van burgerzin doordrongen, en een voorstander van
vereenvoudiging en bezuiniging.
Dit is het wat alleen bij ons tegenwoordig rcgcringstelsel past,
en waarvan het geluk van- land en volk abeen te wachten is.
Van wie kan men dit nu eerder verdachten dan van de
burgers zelf? Wie gevoelen het meest den druk der verder
felijke patentbelasting, der belemmering, die handel cn nij
verheid, in zoovele opzigtcn ondervinden? Wij voeden gcene
vijandschap tegen de grootcn integendeel wij kennen er vele
achtenswaardige ep welmce-nende personen onder. Maar zij
rV.'A* &v v '.''XïaV'.'. .rr.
