NIEUWS- EI
ADVERTEITIE-BLAD.
14 October 18411.
N°. 4!4.
Jpf|£pSpl^B91!Sm
lïe slotrede.
I jé;.;.
KALEIBOSKOOP
PWSIIE, ©EVEWfEM,
Dit blail verschijnt geregeld alle Zaturdagen. De
4'rijs van het abonnement is voor ZwolleDeventer,
Zutphen en Apeldoorn 15 cent in de drie maanden;
overal elders franco per post8T/acent. Alle post-
kautoren nemen bestellingen aan.
De prijs der Advertenliën is van Ó<?n tot vijf regels
50 cent, en 10 cent voor eiken meerderen regel, be
halve 55cent zegelregt bij iedere plaatsing.
E
-■
- -MsfZ
HsSite—
ZlTPHEi*, APELDOORN.
De Advertentiën moeten vóór Vrijdag middag vier
uur ter Drukkerij te Deventer zijn ingezonden.
Alle toezendingen voor dit blad bestemd moeten
franco geschieden hetzij door bemiddeling der Post
kantoren of te Zwolle bij W. E. J. Tjeerk Willink;
Deventer, ATer Gunnk; ZutphenJ. II. Mellkik;
Apeldoorn, B. Günrxng.
Het zetten van de kroon op al de redevoeringen der Dub
bele Kamer was bewaard voor onzen Minister van llinnen-
landsche Zaken. Het langste woord kwam den Redevoerder
bii uitnemendheid toe. Dat langste of laatste woord moest
een woord zijn, waarin niets dagehjksch werd aangetroffen,
het moest vol keur van oratorie, vol beelden vol effect zijn.
De Kamer gevoelt, dat hare taak volbragt, de naüe dat de
comedie uit is. Daar treedt de Minister-redevoerder op, cn
alles is gespannen verwachting. De slotrede der grondwets-
herziening begint. n
»Thans is het groot gebouw voltooid maar de deur alleen
'S Treffelid^n"buitengewoon. In het gewone leven is de laat
ste werkzaamheid aan een voltooid gebouw het inhangen
der deur: maar de Ministers en de Vertegenwoordigers hebben
een huis d. i. de grondwet, gebouwd met eene deur die op
slot zit cr aan. Ieder voelt het grotesque van het beeld
„Vorst en Volk wenschen dat die geopend worde. Ihans
„komt Z Exc. namens den Koning als t ware-den sleutel
vragen ten einde het volk zich rondom den Vorst schare,
en "hem zijne dankbaarheid bctuige; dit is 't gewigt van 't
oooenblik, de waarde van het 12de ontwerp. Dit, het vra
gen van den sleutel, is het gewigt van 't oojenbhk het vra
gen van den sleutel is de waarde van het 12de ontwerp!
Zonderling verheven voorgesteld, tc hoog dan dat wij volko
men het verband kunnen bevatten, of'ons bepaald voorstellen,
wat in dil gewigtig oogenbUU voor den geest van Z. Esc.
stond afgebeeld, maar wij denken dat hij zich voorstelde:
den Koning in het gebouw, d. i. in de grondwet, waarvan
de deur gesloten is. liet volk staat cr voor, en beide ver
langen, dat de deur geopend worde, opdat het volk ook in
de "grondwet ga, zich daar rondom den Vorst schareen
hem zijne dankbaarheid betuige. de gesloten deur staat
de Minister de Kémpënaeb vol ijver om de wenschen van vorst
en volk, dat de deur moge ontsloten worden, te voldoen.
Maar hij mist er <lcn sleutel toe. Die sleutel is hel 12de ont
werp namelijk de additionneie artikelen met de afschaffing
der heerlijke regten en hot voorloopig kiesreglement; zij zijn
in handen der Kamer, cn van deze moet hij zc zien magtig
tE .Ml°et'is dus eene dringende behoefte, dat het spoedig worde
«aangenomen, bij eene verwerping zouden de 11 ontwerpen
»(d i het gebouw der grondwet met de gesloten deur) on-
.gebruikt en onbruikbaar blijven liggen ondanks - het ver
hangen naar de nieuwe grondwet gewettigd is. Welk eene
diepzinnige gedachte: een door dc wet bekrachtigd verlangen!
»Het verlangen der natie wordt iniusschen vuriger. Z. Exc.
«dringt cr dus in naam des Konings op aandat men het
ingeslagen spoor ook ten emdc toe atvvandele; d. i. de
laatste hand leggen aan het voltooide gebouw op het ontslui
ten der deur na waartoe de sleutel in handen is der verga
dering welke nu van werkers aan een gebouw in de ver
beelding des redenaars overgaan' in wandelaars. Rijkdom van
beelden, maar ook van effect! Mant de Minister herhaalt
hethij vraagt den sleutel in naam des Konings. Anders
wordt het voor imparlementair gehouden den naam des Ko
nings in de beraadslagingen der Vertegenwoordigers te men
gen; daarentegen wordt er in naam des Konings regt gespro
ken, gegecsseht, cn die de belasting niet betalen kan, wordt
in naatn des Konings geëxecuteerd. Maar de Minister draagt
dit over op de grondwet, cn vraagt van de Vertegenwoordi
gers in naam des Konings den sleutel tot hetgeen de waarborg
zal moeten zij.u van de regten des volks.
Eene der voornaamste bedenkingen tegen de additionneie
artikelen is die, welke de aristocraten hebben tegen de af
schaffing der heerlijke regten. Merk op, welk eene geniale
manier de Minister-redevoerder aanwendt, niet om hen te
weerleggen en dus tc verbitteren, maar om hen gerust te
stellen en dus over te halen. »\Vat nu art. 5 (art. 4) be-
btreft, hetzelve is zoo voorzigtig gesteld, dat het geheel on
schadelijk is." Komt, heeren aristocraten, nqemt het artikel
maar aan, ik heb het met zooveel beleid gesteld, dat het
een dood onschadelijk ding geworden is. Wij krijgen dus
eene grondwet o. a. ook met onschadelijke artikels, 'twelk
zeker al veel is.
Door eene wending, welke alleen den grootcn redevoerder
kenschetst, neemt hij de toevalligheid te baat, dat juist op
denzelfden datum als deze zitting, dien van 7 October van
hel jaar 1340, Koning Willem I de proclamatie dagtcekcnde
waarbij hij afstand deed van de kroon ten behoeve van den
prins van Oranje, onzen tegenwoordige!! Koning. Dit was dus
op den 7 October 1348 juist 3 jaren geleden. Weinig men-
schen zouden vindingrijk gfcnoeg zijn om van dit plat prozaisch.
toeval iets oiatorisch, iets verhevens te maken. Het rede
kunstig genie van den heer de KempeRaer staat nergens vopr
alles wordt onder zijne behandeling oratorie, ja raadselachtig
verheven, lot zelfs een cijfer. Z. Exc. beschouwt het cijfer 8
en ziet, hij merkt dat het is zamengesteld_ uit een hool'd en
eene en dat dus, Wanneer men het eerste cr afneemt, er
eene 0 overblijft. Met deze opmerking gewapend roept hij
uit: »De huidige dag is de 7 October 1848. Neemt men van
„het laatste cijfer het hoofd weg, dan verkrijgt men den 7
„October 1840!" Iëts oorspronkelijkers is door al de redenaars
der Tweede Kamer niet gezegd.
„De grijze vorst begaf zich naar het stille Loo. Daar riep
„hij zijn zoon tot zich en daar gaf hij hem djn scepter over.
„De zoon aanvaardde den scepter met ijvcr" (hoe krachtig
wordt met een enkel woord het driftig aangrijpen van den zoo
lang gcwenschten scepter uitgedrukt); „zijn eerbied voir den
grijzen vader was zoo groot, dat hij dien scepter, zoo lang
„als hij kon, onveranderd in waard hield." Welk een vernuft 1
Wanneer het een knaap gezegd had in een opgegeven voorstel tot
oefening in sophistery en oratorie, of wanneer het een advokaat
gezegd had ter verdediging eer.er verdachte zaak, of wanneer
het een opposant gëzegd had ais eene bittere satyremen zou.
dc goedkeurend gemeesmuild hebben om den aardigen inval
den eerbied van den Prins van Oranje voor zijnen vader! Maar