mmmm
_schoon dere lekalvcrij in de dubbelde kamer over do
^y^wpnrlwètsherzienjtag weder genoegzaam van hetzelfde kaliber
f* ispals het vroegefl- iiK-ite enkele kamer opgedischte (slechts dat
it-* wgt' C1' van eiikel%p- p/ig meer uiitkoincnden ari.stocratischen
ik ^rii-behatidszin ign ^öj'aehting van t volk in vonden, dan de
-ff gematigde thcrmbmeref nter kamer gewoonlijk aanwijst) hcb-
v ben wij. echter niet uitTfckerid-genoegen <le redevoering van
'""vjilan heer J. A. van •Houeji. Van Zwolle gelezendie zoo ge-
^zeel*~lfe echo van de volksstem is, cat is, niet \an het hoog
of laag gemeenmaar van de verlichten en bezadigden in
den Jande. Ons bestek verbiedt ons die geheel mede te dee-
len, echter kunnen wij ons niet bedwingen het volgende,
ter lezing en behartiging aan te bevelen
„Waaruit ontstaat dan de zucht naar grondwetsher
ziening? Het volk werd gekneld door lasten, kon niet langer
leven en stelde zich, door de verandering der grondwetsherzie
ning, voor, dat daaruit in de allereerste en voornaamste plaats
zou voortvloeijen, vermindering der belastingen vermeerdering
der openbare welvaart. Overal vindt men handen en armen
die arbeid zoekenmaar dien niet vindenten gevolge der
kwijning van de nijverheid. Die groote armoede leidt tot on
zedelijkheid, ja tot misdrijf'. Volgens de staten, door de rege
ring bekend gemaakt, worden er jaarlijks van de 16,000 tot
20,000 Nederlanders bij afwisseling in de tuchthuizen opgeno
menzoodat, indien dit alles moet voortgaan, de gehcele Ne-
derlandsche natie in anderhalve eeuw de gevangenis zal bezoe
ken. Het gevolg van een en ander is, dat een groot deel dei-
bevolking zich naar Noord-Amerika en.naar elders begeeft. Dat
'getal zou nog veel grooter zijn, indien men niet door de kosten
van vervoer werd teruggehouden. Het volk zuchtte het haakte
het smeekte naar ja eischte uit dien hoofde verande
ring. De staatsbegrooting heeft eene hoogte van ruim 70 mill,
bereiktbovendien heeft het land vele provincialegemeente
lijke en pojderlasten ja brengt het vele lasten tot onderhoud
der armen. Die lasten zijn zwaar, niet alleen door hun be
drag, maar ook door hunne vormen, die gelijk ijzeren boeijen
de nijverheid knellen. Men hoopte door de grondwets-veran-
dering verbetering in den toestand van zaken te brengenmen
verwachtte daarvan verligting van lasten en men voorspelde
zich daarvan eene betere toekomst. Het arme volk zal zich
daardoor bitter te leur gesteld vinden! De herziening zal geene
verligting, veeleer verhooging.van lasten te weeg brengen; zij
zal de welvaart des volks niet bevorderen zij behelst geene
enkele bepaling, waaruit eenige verpligting voor den toekom-
stigen wetgever zou voortvloeijenom bronnen te scheppen tot
bevordering van 's volk welvaart; ja, er is zelfs niet eens daar
aan gedacht. De hooge uitgaven zullen voortduren, de belas
tingen zullen niet verminderen onze geheele toestand zal geene
verbetering ondergaan, de ellende en jammer zullen voortduren,
waaronder schier de helft der bevolking van Nederland lijdt.
Ja, er zal eenmaal aan dien toestand een einde komen, wan
neer namelijk de middenstand geheel zal hebben opgehouden
te bestaan, wanneer er slechts rijken en armen in Nederland
zullen worden gevonden, dan zal er mogelijk verandering ko-
men. Hij wil echter geene schrikbeelden scheppen. Maar dit
wil hij zeggendat het dan weinig baten zalof in de grond
wet de bepaling worde aangetroffen, dat de staatsschuld wordt
geëerbiedigd. Wij, kinderen, zegt de Spreker, spelen aan den
voet der dijken maar wij denken er niet aan om er kistdam
men op te leggen, ten einde den vloed te keeren, die ons met
doorbraak bedreigt, ja waardoor alles kan worden verzwolgen.
Spreker erkentdat de herziening der grondwet alleen dien
ongelukkigen toestand niet op eene afdoende wijze kan verbe
teren. Dit is veeleer de taak van eenen gewonen wetgever
en bet uitvoerend gezag, en deze dienen, na deze herziening,
krachtig de handen aan het werk te slaan. Maar deze herzie
ning had behooren plaats te hebben met het oog op de om
standigheden en op den toestand van Nederland. De gewij
zigde grondwet had geene syllabe moeten bevatten die niet
ademde den geest van bezuiniging, ten einde zoo mogelijk ver
der kwaad te voorkomen. Waarop die bezuinigingen hadden
moeten worden gevonden, behoeft hij niet te ontwikkelen;
dit zou zijn ingrijpen in de laak van den raad van ministers.
Maar hij verklaart echter, dat hij verlangd had, dat het in
komen der kroon verminderd had kunnen worden en dat het
voorstel daartoe van onzen dierbaren vorst zeiven ware uitge
gaan, die daardoor de liefde des volks jegens hoogstdenzelven
zoo mogelijknog zou hebben vermeerderd. Hij had verlangd
de afschaffing van den Raad van State. Ook de Eerste Kamer
had hij gaarne afgeschaft gezien. Hij verwacht van die instel
ing weinig nut, maar yele moeijelijkheden. Hij gelooft niet,
dat zij een bolwerk voor de kroon wezen zal. Het zal met
aar gaan als met het bolwerk van de Bourtange. Kwam men
ot daar, dan trok men er mogelijk om heen en liet de vestin
iggen. Voorts hadden de bezoldigingen en tractementcn doo®.
de wetgevende magt moeten worden bepaald; daardoor had
men op de beste wijze tegen misbruik eewaarhm-orl i
n i e i e uii ^""rtiDoigd kunnen znn.
Ook het defensie-wezen had door de wet moeten worden gere
geld. Er worden vele vestingen aangehouden, wellmt in het
belang van naburige vorsten of statenmaar zeker u?et in h-t
onze of omdat er roemrijke historische herinneringen aan ver
bonden zijn. Ten bewijze van de vele misbruikendie deswege
plaats vinden, brengt spreker bijdat men onlangs devesting
Koevorden van kanonnen en ander moordtuig heeft ,m 0
Toen echter de kogels werden aangebragt, waren L te gTot
heeft ?TTn.,-enJn0eSte:1 teruS8®z°nden worden. Dat
heef het and duizenden gekost, en zoo vallen er dagelijks
allerlei geschiedenissen voor. ëcuJ»-s
Spreker had gaarne, even als ten aanzien van het onder
wijs en het armbestuur, in de grondwet eene bepaiin" opge
nomen gezien dat de bevordering van de stoffelijke belangen-
vern il de regeringen dat zij
P zou "J" jaarlijks aan de vertegenwoordiging een ver
dag aar. te bieden nopens hetgeen daaromtrent is gedaan.
Doet men dit met wordt er voor die belangen niet gezorgd,
dan kent men Nederland niet. Doelmatige middelen moeten
tot dat einde bij de hand worden genomen. De middelen
dan 7'k'beStfan, m0et,en morden opgespoord en opgebeurd en
dan eust zal de welvaart des lands weder kunnen bloeiien.
o eigens, is het hier pligt, het laisser faire aan te nemen,
toch de regering kan bezwaren en belemmeringen opheffen;
de bionnen moeten worden opgespoord, om de volkswelvaart
te kunnen doen blöeijen. Vooral is het pligt zorg te dragen,
dat er goede gouverneurs voor de provinciën worden bel
i.oerad en dat die aanzienlijke betrekkingen niet worden op-
gediagen uit bloote bcloomng voor bcwezene diensten, of'uit-
hooide van titel cn rang. Op die wijze is er voor de bevor
dering der aigemeene welvaart niets te hopen. Daar hangt
veel van af voor den welstand des rijks.
Een Londensch dagblad, The Examiner, behelsde de
zer dagen een artikel aangaande onze Oost Indische bezittin
genwaarop het zegt dat zijne aandacht bijzonder werd ge
vestigd door de jongstleden nederlaag, eigenlijk de tweede,
van eene aanmerkelijke Hoilandsche krijgsmagtdie voor de
uiopische legeringen in het Oosten, een leger mag genoemd
wordenhaar toegebragt door het volk van het kleine eiland
ball. De Hollanders, heet het daarin, een verstandig, oor
deelkundig en vrij volk in Europa, besturen hun Oostersch
rijk als waren zijn waanzinnig. Het Hoilandsche wanbestuur
is Je blijkbaar om geloochend te worden." In hoeverre dien-
aangaande een Engelsch dagbladschrijver als een bevoegd en
onpartijdig beoordeelaar mag beschouwd worden, blijve daar
gelaten; wat ons opmerkelijker toeschijnt, is het slot van het
artikel, namentiijk: Aangaande de stelselmatige traktaatbreuk
ten onzen aanzien, zeggen wij voor het oogenblik niets. De
aangelegenheid bevindt zich in handen van lord Palmerston
hij is juist de geschikte man om haar te behandelenWat
dit zeggen wil is duidelijk genoeg. Wee, Holland!
Tot bewijs hoe de heerscheode stemming te Frankfort was
kan o a. het volgende dienen De manschappen van het Ber-
lynsche vrijkorps, die in Sleeswijk hebben'getredenhadden
ïunne denkwijs op het ondubbelzinnigst in een plakkaat aan
en cag gelegd, dat in den avond van den 24sten verscheen.
In dit plakkaat verklaren zij aan generaal von Wrangel, dat
de vrijwilligers, die onder zijn bevel, voor de vrijheid van
het duitsche volk gestreden en onder hem geleerd hebben, in
gering getal een veel sterkeren vijand te overwinnen, ook
\ooi de vrijheid des volks zullen weten te toonen wie zij zijn,
in weerwil van zijne dagorder, en dat zij hunnen leermeester
in dit geval stellig niet tot schande zullen strekken.
3 Oct. Den 22 der afgeloopene maand heeft
e uixpcilo, door onvoorzigheid een manslag, door middel
van veigdtiging, plaats gehad van een knaapje van 6 j. 6 m.
zijnde ue zoon van den wever B. L. in die gemeente. Dit
ïnd, sedert eenigen tijd aan de geelzucht lijdendekreeg den
laad om daartegen gemalene kreeftenoogen te gebruiken, en
egaf zich op genoemden dag, des voormiddags omstreeks 9
uie, naar liet huis van dan kruidenier J. W. meteen briefje,
op etwelk zijn vader met potlood had geschreven «Voor
ïen centen gestampte kreeften-oogen." Spoedig daarna kwam
et J0"Se,Je terug en gebruikte van de ontvangenc poeder,
ongeveer drie eijerlepeltjesdaartoe overgehaald door de be-
o te, van daarna eene cent te zullen ontvangen, om balletjes
e ^oopen. Hij ontving dan ook die cent en ging het dorp
in, doch viel kort daarop, onder hevige stuiptrekkingen, op
en grond en overleed reeds des voormiddags ten half 12 ure.
ij gedaan onderzoek bleek dat men aan het kind in plaats
van voor tien cent kreeften-oogen eene halve once kranen-
oogen had gegeven.
