hebben voor eenedie naar de herziene grondwet zal zamen-
gesteld zijn. Slechts ééne verkiezing, in tien zin e ang-
rijk, viel er te doen, en wel door de Staten van Zu.d-Hol-
land in plaats van he^ onlangs bedankt hebbend l,d den heer
t 11 1^ ^..«nllpn van den gevierden JLüzac l
Luzac. Wie zal de plaats vervullen
t 1 j0 natie Thorbecke, tie man der
en om strnd antwoordt de naut
i i L u-; i.ifnemendheid dien de Koning door
grondwetsherziening bij uitnemcuuiu
u i 1 lilt fö,Mo tr nemen, als t ware aan de na
hem niet in het Ministerie te neiiitu,
i r. uar b de debatten over de voorge-
tie gelaten heeft om naar mj uc
stelde wijzigingen te vertegenwoordigen Maar de stalen der
Provincie Zuid-Holland benoemen tot beschimping van de
zaak der door den Koning verordende grondwetsherziening
en tot hoon der natie, den hardnekkigs en behouder. Op
de Provinciale Staten te vertrouwen ware dwaasheid
Geduldig en lankmoedig als een echt INederlander willen
wij ons vertrouwen op de Hooge Regering, en op haar al
leen nog niet opgeven, en hopen dat zij, hoe hortend en
stootend dan ook, ons uit het slijk op den weg van vooruit
gang en volksgeluk brengen zal, zonder dat het volk zelf
in de tevgels zai behoeven te grijpen. Met een »jurt! jurt!"
zal het zeker wel willen helpen.
Het voorloopig verslag der 2de kamer over de Grond
wetsherziening ziet er niet pleizierig uit. Het oorspronkelijk
door de staatscommissie voorgestelde ontwerp, werd door het
algemeen Dog voor veel te behoudend en aristocratisch ge
oordeeld het is daarna door den staatsraad en de ministers
nog meer besnoeid én behoudend gemaaktzoodat het zich
hoe langer hoe meer van de behoeften der Natie verwijder
de, en dit nu zoo bekrompen ontwerp komt NB. onze
Volksvertegenwoordigerszouden wij zeggen als wij eene satyre
wilden schrijven; dus onze 2de kamer (die niemand ver
tegenwoordigt dan zich zelvej nog te liberaalte revolution-
nail-te democratisch voor!!! Met regt mag men van haar
zeggen dat zij plus royaliste que le roi is. Zoo de regering
zich nu aan dat verslag wilde storen zouden wij haar ern
stig aan de woorden van Ien Kate herinneren
Wreed is de dolle stier, die met metalen schoften
En blinde hoornen nedcrstorl:
Maar wreedcr 't volk, gesard door liegende beloften
Wanneer 't zijn eigen wreker wordt.
Maar de Regering zit nu eenmaal met dit perseel opge
scheept, en het laat zich aanzien, dat het zich ongemakkelijk
zal vastklampen. Hoe schuift ze 't zich van den hals? Wij
weten het niet; doch evenmin weten wij welke consideratie
eene quasi vertegenwoordiging verdient, die zich van de
belangen des volks vervreemdde, die het volk in ellénde cn
het land op den rand ^les ondergangs bragten wij gelooven
met de Tielsche Nieuwsbode: als de koning mogt goedvin
den een coup d'etat te wagen en de 2de kamer met eene
compagnie grenadiers liet uiteen jagendan zou het gan-
sche land van vreugde in de handen klappen en juichen en
dankadressen aan den koning zenden hoe onwettig zoodanige
handeling ook wezen mogt. Want boven de wel zetelt
het gevoel van het eeuwige, onveranderlijke regtdat de
2de kamer zou verguizen als zij die vertegenwoordiging des
volks heet, Hjnregt in strijd met de opelilijke wenschen des
volks handelde."
Met veel genoegen nicencn wij echter tc bespeurendat
bet de Regering, hoe noode er ook toe gebiagt, thans ei n-
stig met de hervormingsplannen gemeend is, en het volk dus
eenigzins gerust kan zijn niet de dupe ccnei komedie te
zullc°n worden. Immers de 's Gravenliaagsche' Nieuwsbode,
die wordt gehouden als onder t oog der legering geschreven
en een half officieel blad te zijn, bevat de volgende merk
waardige woorden
»De Koning heeft gezegd, dat hij bij de ontwerpen tot hcr-
zieoin» onzer grondwet veel van zijne persoonlijke meeningen
en gevoelens heeft opgeofferd aan het algemeen welzijn cn aan
den wensch des volks.
Wat zullen de Staten-Generaal doen?
Wij hopen, en wij vertrouwen, dat zij het voorbeeld van
den Koning zullen volgen.
Niet allen, vooral niet allen die daar zitten, kunnen over
die verschillende onderwerpen hetzelfde denken; niet allen
even groote bewonderaars zijn van de meei libeiale instel
lingen, waaraan deze tijd behoefte schijnt te gevoelen, en
waarvan wij wat vroeger of wat later ook de pioef zullen
moeten nemen.
Waar ieder echter stijf op zijn stuk blijft staan waar ieder zijne
persoonlijke gevoelens en beschouwingen wil doordrijven en
aan anderen opdringen daar kan nooit iets worden tot stand
gebragt, daar ten minste zijn constitutionele instellingen en
wetgevende vergaderingen onmogelijk; die dit wil, moet te-
xugkeeren tot de despotieke eenhoofdige regering.
Het is niet de vraag hoe gij of hoe ik denk over vrijheid
van godsdienst, vrijheid van onderwijs, vrijheid van verkie
zing; het is niet de vraag, welke bespiegelingen en verhande
lingen daarvoor of daartegen al te houden zijn; het is min
der eene vraag van wetenschap dan van praktijk; het is al
leen de vraag, wat voor dit land, in deze dagen van opge
wondenheid en spanning (meer van buiten, maar ook van bin
nen) nuthg, wenschelijk, mogelijk iswat het meest geschikt
is om ons van dien staat van kalmte, rust, vrede en een-
dragtwaarin wij ons nu nog verheugen het lang en duur
zaam genot te verzekeren.
En hij die op het altaar des Vaderlands niet een zoo gering
offer zou willen of kunnen brengen, als dat van eigene jn-
zigtenwaarin hij dwalen kan; als dat van theoretische be
spiegelingen, waarin hij als beoefenaar der wetenschap in zijn
studeervertrek gelijk kan hebben maar die de proef der
praktijk e.n der toepassing zoo dikwijls niet kunnen door
staan; hij bedoelt of verlangt niet ter goeder trouw het al
gemeen welzijn, maar hij wordt gedreven óf door kleingeestige
eigenliefde óf door bijzondere belangen door bij-oogmerken.
Een verstandig staatsman let op de teekenen des tijd het
regeringsstelsel, dat thans zegeviert, moet ook voor hem, die
liever het oude behouden hadeen fait accompli zijn hij
volge het voorbeeld van zijnen Koning; hij volgde het voor
beeld der Natie, die rustig vertrouwende op de roepstem van
den Vorst, geduldig heeft afgewacht, wat haar van den troon
zoude worden aangebodenmaar hij volge ook het voorbeeld
van die vrijzinnigen van die liberalen die wel door alle ge
oorloofde en wettige middelen getracht hebben aan het land
die in stel li ngen tc bezorgen die in hun oog wenschelijk wa
ren maar die daarom nooit hebben opgehouden zich aan de
wet der noodzakelijkheid te onderwerpen, die het nooit heb
ben beproefd door geweld en oproer te verkrijgen wat zij
verlangden die altijd wettig bestaande magten hebben geëer
biedigd, al hadden zij daarvan liever een ander gebruik zien
maken, al hadden zij die liever in andere handen gezien.
Een land kan gelukkig zijn onder ieder regeringsstelselmits
de regering maar zij in eerlijke en bekwame handen het zijn
dikwijls minder de instellingen de wettendan de wijze
waarop zij gebruikt en toegepast worden, die over den voor
spoed en de bloei van het volk beschikken menig land ging
te gronde met de heerlijkste instellingen, menig volk werd
groot en magtig met, of liever in spijt van de slechtste wet
ten. Dit is een gerustcllcnd verschijnsel want het moet
hem, die zich met dc bestaande orde van zaken niet veree-
nigtten minste overtuigen dat het land niet verloren
is al wordt het niet naar zijnen zin en naar zijne begrippen
geregeerd maar het moet hem ook den moed en de eerlijk
heid geven om te dulden wat hij niet beletten kan.
En die vrijhedendie liberale instellingen waarvoor men
zooveel vrees heeft, die men zoo belastert, waarvan men zoo
vele ijselijkheden voorspelt, ach! neen, het zijn zulke boozc
monsters, zulke ondieren en gedrogten niet als waarvoor men
ze uitscheldt; ziet maar eens hoe het in Belgie gaat, daar
bestaat dat alles; en is Belgie dan zoo ongelukkig? Kwijnt
daar de nijverheid, vergaat daar de handel? Neemt daar ar
moede en ellende meer toe dan bij ons of elders? Is het getal
gruweldaden doodslagen en brandstichtingen daar zoo ont
zettend groot? Of za 1 Nederland bij toeval ook niet rijp zijn
voor dat waarvoor Belgie wel rijp is? Zullen wij, bedaarde,
stille, huisselijke, rustlievcnde Hollanders, niet kunnen ver
dragen, wat ome veel meer onstuimige, wufte cn ligtzinnige
Belgische buren wel weten tc verdragen?
Dat is immers onzin!
En als het nu eene waarheid is, dat dc gcheele beschaafde
wereld dien weg uitgaat dat ook bij ons door velen die
nieuwe instellingen verlangd en begeerd worden wat zullen
wij dan verkiezen? Ze te verkrijgen op de wijze der Belgen,
of op dc wijze der Diiitschers? Zullen wij dan niet de voor
keur geven aan onderling overleg, aan kalme en verstandige
beraadslaging Loven degruweltooneelen der Parijsche barricaden-
belden? Zullen wij niet liever langs den weg des vredes die
instellingen aannemen in hare beste en schoonste vormen, en
ons voor alle gevaarlijke uitersten wachten, dan ook ons land
prijs geven aan het onbesuisd geweld, aan de roof-en moord
zucht van eenige fortuinzoekers, van ontslagen tuchtelingen
van booswichten, van hen die bij volksoploopen en ongere
geldheden niets te verliezenmaar alles te winnen hebben
van lien die als zij zich eenmaal van de magt hebben mees
ter gemaakt, hunnen ijzeren wil, hunne onverzoenlijke haat,
hunne bloeddorstige wraak stellen in de plaats der wetten.
En daaraan toch stelt men het land bloot, indien men het
onmogelijke wil indien men behouden wil wat niet meer te
behouden is: indien men vernietigen wil, wat niet meer
vernietigd kan worden.
