desueugde Iterigteu.
alles zoo best bij ons, cn moet men er niet onbedachtzaam
verandering of reactie in biengen.
Ook extraordinair stichtelijk zullen naast elkander staan
art. 10 van het ontwerp, waarbij het regt van vereernging
(ook voor woelgeesten onder den ruimen hemel) wordt ei kein
en art. 291 van den Code^penal, waarmede uien alle vereeni-
gingen van meer dan twintig personen des noods op het jak
zal zitten. Want hoe zou men art. 291 zoo spoedig de ach
terdeur uit krijgen? Er is vooreerst wel wat anders te doen.
Hoe vele weldenkende nederlanders (behalve hunne vrouwen
cn kinderen) zullen eeist nog duizende spaken in en uit het
wiel moeten werken »tot aan de invoering der nieuwe gt'onu-
wettige orde"!
Komt tijd komt raad, hé?
Ondertusschen luidt de consigneom hier en daar tusscben
die liberaliteilen welke men toch vooreerst maar moet laten
rollen, als het ware bij toeval iets stichtelijks in te vlechten.
Wie weet, of zelfs niet de schreeuwers en het volk toevliegen
om zulke stichtelijkheden in protectie te nemen, zoo ze maar
met eenig beleid zijn ingevlochten
Nog iets over vrijheid van Onderwijs.
Het schoolonderwijs moet onafhankelijk zijn van alle staat"
kundige kleur en kerkelijke sectegeest. Bij het reglement op
het lager schoolwezen en onderwijs van 3 April 1806, werd
wel uitdrukkelijk bepaald dat het onderwijs in het leerstellige
van elk kerkelijk genootschap niet door den schoolmeester ge
schieden zou. En met regt. Verder behoeven wij niet te
herinneren, dat het doel van 't schoolonderwijs in het op
leiden der kinderen, tot alle maatschappelijke en christelijke
deugden bestaat. Hieruit volgt dat het christelijk beginsel
aangekweekt, en als de grondslag van alle vorming beschouwd
moet worden. Wil de onderwijzer dat doel bereiken, dan
moet zijn onderwijs vrij zijn van allen staatkundigen en ker
kdijken dwang: anders wordt het doel, door 't onderwijs
beoogd onmogelijk bereikt. In allen opzigte echter moet
het onderwijs vrij zijnd. i. moet de onderwijzer het regt
hebben, om die vakken te doceren, waarin hij bewijzen van
voldoende bekwaamheden gegeven heelt. Dit is zijn regt en
bovendien voor t onderwijs bevorderlijk.
Alle onderwijzers te zauien genomen, behooren een lig-
chaam op zich zelvcn uit te maken. Vindt een lid van dat
ligchaam het dus goed eene school te beginnen of huisonder
wijs te geven, hij heeft daartoe het regt, en elke beperking
hierin is eene aanmatiging, strijdig met het idee van vrijheid.
Doch bovendien is die vrijheid voor de zaak van 't onderwijs
bevorderlijk de onderwijzer weet zijne verpligtingen en kent
zijne leerlingen en hunne behoeften naar gelang van die be
hoeften moet zijn onderwijs geregeld worden, en zulks kan
hij niet doen, wanneer hem commissiën of stedelijke besturen
voorschrijven al ware het ook niet willekeurig wat hij
te doceren, en wat hij na te laten hebbe. Zoo dwingt men,
misschien zonder het te bedoelen, somtijds de ouders, om
hunne kinderen van een bekwaam en kundig onderwijzer weg
te nemen, ten einde ze bij een knoeijer in datgene te laten
onderrigten waartoe deze alleen het jus docendi hebben kan.
Ieder onbevooroordeelde zal ons het noodlottige van dergelijke
bepalingen en beperkingen moeten toestemmen. Ziedaar
onze gedachten omtrent tiet onderwijs vlugtig neergesteldhet
is ons niet onbewust, dat vele onderwijzers weinig zich met
deze gedachten zullen vereenigen, en zich eerder van het te
gendeel overtuigd houden; doch zij zullen ons moeten toe
stemmen, dat het gezegde «Vrijheid van Onderwijs, het graf
van alle ware vrijheid," geenszins door de ondervinding be we
zen is, en dat vele menschen dit zeggen napraten, ómdat zij
door vrijheid van onderwijs niets anders verstaandan den
Weg open te stellen lot kerkelijk onderwijs op de scholen:
terwijl juist deze aanmatiging der geestelijkheid, even als elke
andere, geheel strijdig is met deze vrijheid.
Legden.
Zutphen, 8 Junij 1848. Naar men verneemt, zal alhier
op Maandag den 19 Junij 1848 eene zeldzame feestviering plaats
hebben. De Heer J. Prins, Organist der Groole Kerk, viert
alsdan zijn öüjarig jubilé als Organist. Drie en veertig jaren
strekte ZijnEd. onzer stad tot sieraad door zijn solide spel.
Geen wonder dat het berigt van zulk. eene feestvieringwelke
zoo weinig kunstenaars te beurte valt, algemeene deelneming
en belangstelling verwekt. Zijn Concert zal worden opgeluis
terd door een groot aantal leden der beroemde Zangvereeniging
Euterpe, te Arnhem, die bereidwillig hebben aangenomen,
Ofschoon wij de plaatsing van dit stuk niet wilden weigeren, be
grijpen wij echter niet hoe liet christelijk beginsel, bij uitsluiting, te
rijmen is uiet eene Grondwet die alle godsdiensten gelijk steit. lied
het genotvolle van het muzijkale feest door hunne talenten te
vethoogen. Wanneer men daarbij bedenkt, dat de edele Con
certgever zoo belangeloos isdat hij van de geheele opbrengst
heeft alstand gedaan ten behoeve der Hervormde Armen dan
kan het niet betwijfeld worden, ol' een ieder zal door zijne
tegenwoordigheid hulde brengen aan den bekwamen Organist
en zijne kunstvrienden, en daardoor tevens bijdragen dat ook
de Armen vruchten plukken van het feestgenot der meer
gegoeden.
Te Leicester is 1.1. Maandagavond in de opene lucht eene groote meeling
van vruuwen gehouden uin over de openbare aangelegenheden te spre
ken, doch zij werden door eene zware regenbui uiteengedreven.De
prins van Pruisen is te Arnhem gepasseerd r/ weder naar zijn land ver
trekkende.' De Leeuwarder kermis zal dit jaar weder gehouden wor
den. De tentoonstelling aldaar schijnt enkel met de tentoonstelling
van den gouverneur te zullen afloopen. Den ex-ministers Lisr cn vis
Ztiu.ES va» Nijevelt is ieder een pensioen van /'5.000 toegekend, genoeg
om er aü gezinnen van te .doen leven. Eu men vraagt uo^ van waar
de armoede komt! Te Zierikzee is een adres aan het bestuur dier
stad ingeleverd van 75 handteekeniugen voorzien, alle van menschen
«door God en de Nuiuur met gezoudueidkraenten en lust lot allen
arbeid toegerust" om werk te verzoeken ten einde voor hun zeiven en
liuuhe huisgezinnen door eerlijke werkzaamheid het brood te mogen ver
dienen. Er zijn weder eene menigte nieuwe ridders, een nieuwen
gouverneur en een nieuwen ün.iiilie-imnister benoemd, overigens blijft
nog alles bij l oude. Den 14 e. k. zal de 2de kamer weer bijeenko
men; wij hopen om belangrijker zaken dan de vorige keer. Te Bel-
lingewolde heeft een minialuur muzijkleest plaats gehad. Volgens
sommige berigten zou de Paus van zijn wereldlijk bestuur afstand gedaan
hebben, om zich alleen bij liet geestelijke te bepalen. De superin
tendent Blücusei. te Berlijn werd onlangs gedrongen aan de burgerwacht
deel te nemen, liij verschoonde zich center met te zeggen, dat zoolang
niemand voor hem wilde preken, hij ook voor niemand op de wacht
behoefde te slaan. Den 0' dezer is le Tiet de derde algemeene Verga
dering der Maatschappij van Landbouw gehouden, waartoe door eene
dame koot was ingezonden. Op dien dag zijn van daar de eerste ker
sen naar Engeland gezonden. Men is niet zeer geslicht over tiet ont
haal, dat eene depuUlie van Weener dames naar de keizerlijke familie
te lrispruck, om deze te verzoeken weer naar de hoofdstad te komen,
ondervunden heelt, bi: keizerin, aartshertogin Supiiia cn aartshertog
Joiiakn gaven le kennen dal zij niet eer zouden terugkeeren, alvorens
de studenteQ uit elkander gejaagd en de voormalige orde van zaken
hersteld zou zijnde keizer echter nam de dames de petitie af, zonder
een woord te spreken en ging heen. liet zal nu blijken of liet volk
langer zonder een keizer, of een keizer zonder het volk kan. Te
Brussel hebben de koekbakkers en wiukclieis in kinderspeelgoed zich bij
het lPjarig Nederlaudsch gezanlje wezen recommanderen. In Hanno
ver schijnt men niet Z. MErnst August ook niet zeer te vredenen
hebben er bewegingen plaats gehad um hein van den hals le schuiven,
dat echter nog niet gelukt is. Door Buis en Jouels I. I. DouJerdag
ten tooneele gevoerd de Oranjerie ran Versailles. De JNtderl. Oranjerie
kost 't volk te veel geld om zich met gene le vermaken. Tot lij der
prov. staten is benoemd, in plaats van den lieer \VStolte de Heer
A. Fortuijn. Wij nieenen die keuze eene zeer gelukkige te mogen noe
men. De Italianen hebben door de inneming van Peschiera een be
langrijk voordeel op de Oosleurijkets behaald. Ook te Praag heeft zich
eene voörlooplge regering voor Boheine» opgeworpen, om dit land adieu
aan Oostenrijk te doen zeggen. 3 preuikanten5 ouderlingen, en 8
diakenen zijn te Leijdcn niet geweld dour burgemeester en welhouderen,
bijgestaan door de loffelijke politie, uit hel Uuiszitten- en Diaoouiear-
nieugesticht verdreven, leu gevolge daarvan heeft prof. van Oordt voor
iiet bevelhebberschap van het corps rustbewaarders van studenten be
dankt, cn alle studenten hunne demissie gegeven. Ook van elders
verneemt uien dat vele rustbewaarders bedanken, omdat ze meunen te
nierkeu dat men een ander doel met tien beeft dan zij aanvankelijk dachten.
SitjacSls-Aiteasw» van Bevcnlcr,
1. Publicatie van Burg. cn Welh. Kennisgeving, dat liet laatste
Kwartaats-kohier van liet Patéiilregt voor liet dienstjaar 1847/s ten Kan
tore van den Ontvanger executoir is verklaard.
2. Kennisgeving, dal de Rekening over het dienstjaar 1S47/s van a'
lieden, gedurende 14 dagen des morgeus van 10 lot 1 uur op oe Stads
Secretarie ter inzage is gelegd.
3. Ouk in deze stad is thans door vele geachte ingezetenen een adres
aan Z. M. geteekend van adhaesie aan de onLwerp-grondwit, en bespoe
diging der herziening.
WATERHOOGTE te DEVENTER, 's morgens S ure.
Junij 21 patin 4 duim.
21 3
21 4
21 5
8 Junij 21 palm 9 duim.
9 22 .3
MARKTPRIJZEN te ZWOLLE, 9 Junij 1848.
TARWE 8 10 A 3.60. ROGGE 5.00iA f 5.00. BOEKWEIT
f 4.40 a 5.80 GARST ƒ4.00 a 4.40. HAVER ƒ2.70 a ƒ3.60.
AARDAPPELEN 1-80 a 2.60- BOONEN ƒ5.30. BOTER n. p.
f'O.Ö2'/3. a f 0.70 ton f 15.00 4 f 15.50.
GRAANMARKT tf. DEVENTER, 9 Junij 1848.
Ofschoon heden, te rekenen naar den lijd van het jaar, veel granen
ter markt waren, werd het aanlijnde tot eenige verhooging bij vorige
marktdagen vlug opgeruimd. De volgende prijzen werden besteed, alst
Voor TARWE 7.25 A 8.25. ROGGE 5.00 a ƒ5.40. BOEKWEIT
5.25 A ƒ6.00. GARST 3.50 a 4.00. HAVER van de zolders