NIEUWS- Ei ADVERTENTIE-BLAD. 22 April 1848. N0. 17. ES3 Bij dit No. ontvangen de geabonneerde», van den Kaleidoskoop gratis eenebrochure, getiteld: Ontwerp van Grondwet voor het Ivoningrtjk der Nederlanden, enz. mEÊBm KALEIJHMOOP. 2WOLIE, DEVENTER. Dit blad verschijnt geregeld alle Zaturdagen. De prijs van het abonnement is voor Zwolle* Deventer Zulplien en Apeldoorn 75 cent in de drie maanden; overal elders franco per poetÖTi/jceDt. Alle post kantoren nemen bestellingen aan. De prijs der Advertenliën is van éón tot vijf regels 50 cent, en 10 cent voor eiken meerderen regel, be halve 55cent zegelregl bij iedere plaalsiug. ZlTPHtSll'El.DOOii.V De Advertentién moeten vóór Vrijdag middag vier uur ter Drukkerij le Deventer zijn ingezonden. Alle toezendingen voor dit blad bestemd moeten franco geschieden, hetzij door bemiddeling der Post kantorenof te Zwolle bij W. E. J. Tjbenk Willink I'/evenler, ATer Gunne; ZutphenJ. II. Mellink; Apeldoorn, B. Gunning. lïi vi VTr.H, Vrijdag 21 April. A]|e licht heeft zijn schaduw, alle goed zijn kwaad, alle lusten zijn lasten, dachten wij ook toen wij bij onze ge zegende staatkundige omwenteling de zee van nonsens in proza en& poëzijin boeken, pamphlettcn en dagbladen aanschouw den die daardoor losgebarsten is. Wij bedoelen niet den nonsens der behoudende partij die slechts door een ijdel gepruttel en laf gezeur hare spijt kond geeft, zoo als b.v. Br. nog steeds in de Drentsche Courant; doch'waarnaar thans niemand meer hoort; wij meenen de flaauwe, onbeduidende, jammerhartigc uitboezerningen van zocewilde liberalen zelfs, die denken, dat de zaak niet goed kan" gaan of zij moeten ook hun woord zeggen. Van dat allooi zijn, helaas, de meeste der gelegenheidstuk jes van den dag, als daar zijn Mr. Perk's lessen uit Parijs Westerman's en Abbink's Hulde aan den KoningHoogeveen Sterk's Ontboezeming, Mohrman's Fantasie cn honderden an deren. Of Suringar met zijne scheeve redeneringen en ver draaide voorstellingen, waarbij hij het volk. van Nederland al bijster weinig gezond verstand schijnt toe te kennen ook niet beter gedaan had te zwijgen, zouden wij niet durven ontkennen. Te aangenamer is bet daarom het een en ander te vinden dat zich door geest en strekking aanbeveelt, en ook buiten bet merite (le l apropos nog andere verdiensten bezit. Wij rekenen daaronder een werkje van den Heer Mr. J. van 's Graven weert het oogenblik en de toekomst getiteld. Hij den «an« der regering in Nederland was, sedert eene lange reeks van jaren, voor hem, die niet ambtshalve tot spreken geroepen was, het zwijgen de welsprekendste afkeuring," zegt hij. Thans echter acht hij zich verpligt voor zijn ge voelen uit te komen. Op het laf geteem van zooveel pruiken en schijnheiligen (he laas, ook bij ons maar al te menigvuldig)dat de tegenwoordige beroerten cn omwentelingszucht aan zedelijke verbastering van het mcnschdom en gemis van Christelijkcn geest moeten ge weten worden, antwoordt bij: Doch men vergeet, dat die geest vroeger niet zuiverder was en dat die geest niet be staat in het opvolgen van een aantal kerkplegtigheden en gebruiken, uit de duistere middeneeuwen herkomstig, noch in het naleven van dorre, ijskoude formulieren en blind geloof aan oude Oostersche verhalen en onbegrijpelijke leer stellingen. Men verliest uit het oog, dat de zuivere Chris telijke zin gelijk curistus zelf dien in zijne bergpredikatie verkondigde en door zijn leven en dood bevestigde, reeds vroeg, gewis twee of drie ecuwen na de kruissiging en toen de nieuwe leer zich uitbreidde, geheel, en met enkele prijs- selijke, ja, bjwonderingswaardige uitzonderingen, in kwaad aardige secte- cn partijgeest ontaarde, enz. enz.... Alle deze gebeurtenissen getuigen niet voor den meer Christelijkcn zin der vorsten en der volken in vroegere tijden van de zeden of de zedelijke beginselen willen wij zelfs niet spreken en het is dus veroorloofd de meening te bestrijden, dat de oor zaak der algemeenc gisting in minder godsdienstige gezinnin- gen of in grooter zedenbederf, dan in die van vroeger eeu wen, uitsluitend gezocht behoort te worden." Ook in de losse bladen Europa en Nederland vinden wij veel goeds. Wij deelen als proeve mede: IVaartoe heeft het volk eene regering Wij hebben vaak hooren zeggen: uOindat de Staat, niets anders dan een uitgestrekt huisgezin zijnde, even als dit, een" waakzaam' cn werkzaam' huisvader, ter besturing van zijne din- en uitwendige belangen noodig heeft!" Klinkt dat niet zeer fraai?.... en evenwel moeten wij u waarschuwen: Hoedt u zorgvuldig voor eene zoo valsehe vergelijking, die alle ram pen, waaronder de wereld thans lijdt, heeft voortgebragt, en de bakermat van een allerschandelijkst despotismus was; en zij was rlit dadrdoor, omdat de menschen te weinig gewoon zijn door te denkenomdat zij te weinig gewoon zijn het ware van het valsehe te onderscheiden, en het t.eeken met de betee- kende zaak naauwkcurig te vergelijken. Anders zouden zij spöedig genoeg de dwaalbegrippen dezer onhoudbare vergelij king doorzien hebben. Ook wij hebben, helaas, eene al te dure ondervinding van die vaderlijke regering en kinderlijk vertrouwen, waarover ons cn onze kindskinderen de tranen nog over de wangen zullen loopen. Huisvaders zijn de wettige eigenaren van hun vermogen, van hunne kinderen en van alles, wat zich in hun bezit bevindt, onverschillig of zij dit door aanerving verkregen, of door- hunnen ijver verworven hebben. Past dit op den Staat?.... Zijn dit ook de regeringen?.... Behooren land, bewoners en hunne vermogens aan de regeringen toebestaat hier de be trekking, dje er tusschen den huisvader en zijn gezin bestaat? De huisvader kan en mag oppermagtig, zonder iemand der zijncn te kennen, over zijne goederen, over het aangaan ot afbreken van verbindtcnisscn cn ondernemingen beschikken; Want hij is in het beheer van zijn' eigendom, aan niemand verantwoording schuldig: hij wil, en zijn wil is wet! Past dit eens op den Staat toe, cn gij zult de tijden van het rmC- ste despotismus in het aanwezen roepen! Wij behoeven dit niet verder uiteen te zetten cn gcloovcn het reeds duidelijk genoe getoond te hebben: deze vergelijking is valsch, en kan, in hare toepassing, niet. anders dan (le ongerijmclsteen scha delijkste gevolgen voortbrengen! Zij heeft zich ook niet ver loochend] zij heeft die in ruime mate woortgebragt. Wat wij

Periodiekenviewer van Erfgoedcentrum Zutphen

De Kaleidoskoop (1846-1851) | 1848 | | pagina 1