Ü- v m" 'r6*"'
fi
die btschcmwcn genoegzaam de veieischten tc beiilten,
ydBSSSoSJm cn even waardig die betrekking te kunnen ver-
die vaü.. honorair-lid in de Piov. Commas* van
vidlenab die var.
rjutcr volkomen gelijk stond, ,n gesch.ktneM voor de
lie trek Ui ill van Raadslid met een protestant, w,j hem bj
voofLur- zouden kiezen, omdat w.j het van groot bc ang
-f -Ilin nkcLi, ook de zienswijze van een kat hu-
-achtejï uisom het eene gröote ongelijkheid
f il-l h,.id' vinden - om het op zijn zachts uit te iIiua-
en onbillni gemeente van ruim 14 duizend zielen,
wTarin bijna derde der ingezeten kfholijk zijn eronder
de 15 regerings leden geen een katholijkeii is.
Ziedaar ons individueel gevoelen, en uit volle overtuiging
bevelen wij dan als nieuwe Raadsleden aan: Voor den oud-
burgemeester van Hoé vel den nieuwen burgemeester Mr.
H VAN Loghem. Voor wijlen den heer R. Kronenberg den
heer 11 Buitenwebff en voor den heer Ontvanger van Door-
ninck - den Heer Dr. F. G. Nour.u.
Wij hebben met leedwezen vernomen, dat er voor zekeren
candidaat, even als bij vroegere gelegenheden, weer sterk
wordt gewerkt. Wij zeggen dit, omdat die candidaat, ja als
een weergaloos financier, maar minder wegens die humanere
gevoelens welke bij eene stedelijke regeling niet mogen ge
mist worden, bekend is; zelden blijken van staatkundigen
vooruitgang cn van vrijzinnigheid heelt gegeven, cn in 't ge
heel weinig sympatic bij de burgers schijnt te bezitten.
De voornaamste verdiensten ol voortreffelijk heden vati den
bedoelden candidaat, waarom hij door deze en gene aanbevo
len wordtzou bestaan in zijne uitgebreide landbouw- en ad
ministrative kennis; en met het oog op de stads boeren erven
cn landerijen, zou hij eene soort van tegenwigt kunnen wor
den ten aanzien van het regingslid dat zich voorlang met
de moeijeiijke en uitgebreide administratie dier eigendommen
welwillend heelt beiast.
Wij geloovcn dat die administratie van dat regeringslid
weinig te wenscheu overlaat, ja, dat hij zich daarmede wel
het meest verdienstelijk heeft gemaakt. Vroeger werden die
erven cn landerijen geadministeérd door rijk bezoldigde ïent-
nieeslers; cn wat bragten zij op?!Sedert eenige jaren echter
worden die eigendommen veel beter beheerd en gratis, dooi
den tegenwoordigen administrateur, die steeds zorgt, dat een
boer boer kan blijven en dat de landerijen niet uitgemergeld
worden. Of het nu beter zou gaan, als hij een coneurent of
oppositie kreeg, zouden wij sterk betwijfelen. Alsdan zouden
welliot de uitkómsten na eenige jaren productiver worden,
doch°slechtS lijdelijk; -want wanneer men alles wil uithalen,
wat Cl' in zit, loopt het op den duur gewoonlijk teil nadcele
der belanghebbende cigenaais uit.
Mogt men ook wijselijk ter eenigcr tijd tot gedeeltelijken
verkoop van dc stads-erveii en landerijen overgaan, wat over
tuigend bewezen isdat in t financieel belang vlei Stad zou
zijn, dan zou de administratie ook gi ootendeels in gen igt
verliezen.
Wij hopen dan, dat die candidaat niet benoemd moge wor
den en zien den uitslag der verkiezingen met de meeste be
langstelling- te gemor!.
Ijet resultaat der keuzen van Kiezers in dc steden voor
zoo verre ze tot heden bekend zijn, heeft op nieuw aange
toond, hoe zich meer algemeen teekenen van leven openbaren
hoe de burgerij 'uit haren langen slaap begint te ontwaken.
Dc keuzen zijn 'meerendcels in liberalen geest uitgevallen'; dat
is er meer belangstelling in het verkiezingswerk getoond, ook
meer en meer blijkt de ware volksgeest tc zijn. ie Amster
dam zoo lang een voorbeeld van f-laauwhcid en achtetlijk—
hiid, zijn alle elf candidaten, die onder de leus van her
vorming en vooruitgang zich voorstelden niet eene oieigiootc
meerderheid van stemmen gekozen. Ook bij do verkiezingen
te Rotterdams Hage, Haarlem, Ltieeht, Dpi di echt, De
venter, Maastricht cn Arnhem zijn de keuzen eenpariglijk op
vrijzinnige, mannen, bekende voorstanders ecnei onniiddeiijke
grondwetsherziening gevallen.
Kan men sterker"sprekende bewijzen verlangen, dat dc Jan
StLiEoéest- der Tweede Kamer geenszins de ware volksgeest is,
dat het volk grondwetsherziening cn verbetering van regering-
stelsel wil. Ongelukkig, dat zulk een ellendig, gekunsteld
zamenste!dat volksvertegenwoordiging moet hccten, maar er
slechts de parodio van is, tusschen het volk en de Regeling
staat. Driewerf ongelukkig, wanneer eene noodlottige ver
blinding" gcenc andere volksstem erkennen wil. Door eene
manifestatie, als door de tegenwoordige keuzen betoond,
moeten haar de oogen wel opengaan. Mogt zich dc Regering
die lessen ten nutte maken en niet langer tegen den zoo dui
delijk verklaarden volksgeest aandruischenwaardoor vroeg of-
laat eene gewelddadige botsing en losbarsting zou moeten ont
slaan waarvan de gevolgen voor haar zelve wel het meest te
beklagen zouden zijn! -
Wij laten hier volgen eene Statistiek van den uitsla» der
keuzen van kiezers in eenige steden, voor zoo verre reeds be
kend en de proces-verbalen openbaar zijn gemaakt-
Verli
ding tut de
uilgege
Yenbil
jetten.
erljou-
V erliou
STEDEN.
ding lot de
in orde
dinrr.
hevondene
biljetten.
Amsterdam
Kotterib
Haarlem
Arnhem
Zwolle
Deventei
Li-y-'en
Hoorn
Schiilam
Goes
Leeuwarden
's Graven ha ee
ongev. 7,,
o.ifrev
onRcv
Hieruit blijkt, dat tc Devenler de meeste, en te Hoorn (wat
wei te gissen was, de minste biljetten in orde zijn bevonden;
dat tc Amsterdam en Deventer de verhouding van de ultgege-
vene en de geldig bevondene biljetten tot het hoogste aantal
stemmen, waarmede de Kiezers zijn benoemd, de gunstigste is,
en daarentegen te Haarlem en Arnhem de ongunstigste.
De stédeiijke besturenwan AmsterdamRotterdam Haarlem
Deventer en Legden hebben het proces-verbaal niet alleen op
de stedelijke secretariën ter lezing gelegd maar ook in de
dagbladen gepubliceerd; die van ArnhemZwolleLeeuwarden
cn s Hage hebben zich slechis tot het eerste bepaald, en
die van UtrechtDordrechtMaastrichtHoornenz. hebben
slechts, op ouden trant, de benoemden kenbaar gemaakt. Het
proces-verbaal van Rotterdam is het volledigste, als bevat
tende al dc namen van personen die stemmen ol' slechts eene
stem hebben verkregen.
Asmodée verweten zijnde in het weekblad De Ifydra,
dat. hij een abuis had begaan met te zeggen, dat slecht 50
van de llaagsche Yerecniging van drukkersgezellen voor een
nieuw Sta» tl beeld ter eere van Laurens Coster, zou zijn inge-
teekend, haast zich in zijn jongste nommer, ais eerlijk man,
te verklaren, dat het bedrag inderdaad is aangegroeid met
f' 20zoodat liet totale bedrag der nationale inschrijvingon
der het voorzitterschap van den heer Redacteur der Staats-
Courantde enorme som bedraagt van f 70.
Daar uit het reeds bestaande standbeeld en gedenkteeken ter
cere van Laurens Colter hoe slecht dan ookgenoegzaam
b 1ktdat Nederland hem voor-den uitvinder van de Druk
kunst houdt, waartoe zal dan een nieuw Standbeeld dienen?
Overigens vereenigen wij ons volkomen met het gevoelen
van Hemophilus in dc Tielsche 1\ teuwsbodedie onder ande
ren zegt:
„Turn de drukpers beklemd werd in Nederland door bcleugelingswet-
Icnuitgedacht tepéri de RelgLche muiters; toen de Redering bet mo
gelijke deed om die gelegenheidsWeUen in alle gestrengheid te doen uil-
vueren toen men van niets anders boorde dan van drukpersvervolgin
gen, en schrijvers en uitgevers naar den Kerker werden gesleept; toen
in één woord, de Regering een Uruislogt legen de pers ondernomen liad
en er wetten waren voorgesteld in Nederland, oneindig straffer dan de
dwingelandij van Napoleon bad beproefd-, of tegcii muitelingen noodig
waren gekeurd, toen meendé diezelfde Regering, dat de lijd was ge
boren, om de uitvinding der Drukkunst te verheerlijken door een meta
len Standbeeld \oor Laurens Koster op te rig ten.
»Op zich zelf -hebben wij er niets tegen, dat Koster een Standbeeld
krijge, zijner waardig; maar wij acblcn liet een treurig verschijnsel,
dat juist in deze dagen liet plan daartoe ontstaat. Ilel heeft zoo veel
van de lofrede op de gezondheid van den zieke gehouden.
»,Zal het strekken om de eer van Nederland tegenover'den vreemdeling
le handhaven, gelijk de ontwerpers zeggen, zoo zorge men in de
eerste plaats, dat wij niet behoeven tc blozen, als wij den vreemdeling
op dat beeld wijzen. De Eer van Nederland? ja, voorzeker; want de
pers, de vrije pers heeft ons land roemrijk en groot gemaakt; maar die
eer hlijve onbesmet door dc onaangerande pers-zelve.' Eerst dan, als
de weldaad van Koster hier weder werkelijk leeft, moge men die in het
doode metaal verzinnelijken.
«Daarom gij allen, die welügt iets wilt bijdragen tot liet ontworpen
gedenkteeken, en bovenal, gij ontwerpers van liet plan, spant alle
krachten in, grijpt alle geourloofde middelen aan om de vrije pers tc
bewaren; rigt u tot de bevoegde magten met petitiën en drang van
redenen; laat luide uwe stem hooren als in October bet nieuwe voorstel
