ijen ten als ook om deel te vemen aan de provin
ciale É^l^ptaalselijl/é^leslurenter voldoening aan art. 0 der
x-Grofiij/et, Jnor, de iftscring aan clc Kamer aangeboden doch
'*zij9 dllen, .als pi%boW<-'" in de sectie-vergaderingen ge
smoord, De m^fiiiMti-PERWricK heeft z,co op dat werk
eerst «ek gparh^Ef» f' D.têr- zijne portefeuille b.j ingescho
ten «fCifreËMïigSn vinder, want onder de tegenwoordige
Grond^fir&ehAoft eerie goede Kieswet vast tc stellen tot de
volstrc KIe-j^nmogelifk'hedenDit begrijpt met alleen liet pu
bliek maar de meeste Leden der Kanier hebben het ulzoo
begrepen cn het ojicntlijk betuig;.'.
Thans heeft de Legering een nieuwe coup gewaagd! Men
zag algemeen ilc voordragt' met onverschilligheid of liever met
leedwezen tc gemoet, als niets goeds van dezelve kunnende
verwachten, cn het bewijs zullende leveren, dat de Regering
nog niet tot de overtuiging is gekomen der noodzakelijkheid
van de herziening der Grondwet.
En wat heeft nu Napoléon van Randwijck, de heer van de
Plak, geleverd? Men kan het den man niet kwalijk nemen,
dat het weder knoeiwerk ishij kon niets beters leveren de
Grondwet maakte hem zulk ten ccne male onmogelijk.
Het voorgestelde niéuwe kics-stelseldat echter geen stelsel
kan heeten daar orde en regel cr aan ontbreken, lijkt dan
ook perfect op het oude; 't is een broertje en zusje, door
een zelfden geest bezield.
Zoo zullen wij dan bij voortduring, nog altijd de zotheid
zien, cn aan hèt gevaarlijke daarvan bloot staan, dat de
Stedelijke raadsleden voor hun leven lang worden benoemd
dat den plattelanders voortdurend meerder verstand wordt
toegeschrevendan den burgers eener staddien slechts zoo
veel benul wordt toegekend, om als kiezers, wèl raadsleden
maar geene leden voor. de Provinciale Staten te kunnen be
noemen, terwijl bij de kiezers ten platte lande, meestal boe
ren, zooveel meerder Oordeel- en verstandsontwikkeling ver
ondersteld wordt, om regtstrechs hunne Leden voor de Pro
vinciale Staten te kunnen kiezen en dergelijke onzinnig
heden meer.
Zoo wij niet met grond vermoedden, d.t de aangebodene
wets-ontwerpenbetreffende het stem- en kiesregteven als
dc voorgangersin t water zullen vallen, -wij zouden het
geiingc velschil tusschcn de tegenwoordige stem- en kieswijzc
en dc voorgestelde mededeelen en aantoorien hoe weinig ver
betering wij te wachten hadden. Maar thans, nu men reeds
als stellig verzekert, dat de Tweede Kamer, na gedaan on
derzoek van die voordragten in de sectiën, met eene zeer
grootc meerderheid veel talrijker nog^dan vroeger, bij dc
aanbieding van soortgelijke voord ragtcn het geval isge
weest zich tégen de aanneming heeft verklaard, zou het
een vergeefseh werk van ons zijn.
Men kan derhalve de poging der Regering in dezen, weder
als totaal misljukt beschouwen! Loon naar werk.
Dczci dagen Jiceft een Koninklijk Besluit bepaald, dat
de Stedelijke besturen het bij art. 1(3 van "t Regelfment op 't
bestuur der Steden vermelde proces-vei baai van den uitsla» der
stemming tot benoeming van Kiezers, openeaar zullen maken
door het gedurende een bekwamen tijd op de Stedelijke Secre-
tariën ter visie te leggen; zullende het die besturenook vrij
staan door middel der dagbladen of op zoodanige wijze als
zij vermecnen mógten te belmorenaan dit procesverbaal daar
enboven nog meerdere publiciteit te geven.
Dit schijnt oppervlakkig nog al vrij liberaal. Maar bij na
der inzien De minister van binnenlaudschc zaken, Graaf
VAN Randwijck, h»cft zeker hiermede, (en leeds vroeger dooi
de magtiging van de gemeente besturen tot het openbaarma
ken van de plaatselijke begrootingen, als ze reedsiïotabene
door de Gedcp. Staten gearresteerd zijn, en er dus niets meer
aan te veranderen is) zich met het publiek willen verzoenen
wegens, zijne «toevallig geboren wordende kinderen" wat men
hem nog niet best vei geven kan. Jammer,''echter," dat zijne
pogingen alsdan volkomen mislukt zijn, want die proeven van
liberaliteit hebben niets te beteekerieridaar zonder die Ko
ninklijke besluiten, de gemeente-besturen het volste regt heb
ben, om hunne begrootingen cn het genoemde proces-verbaal
zonuei toestemming der Legering, openbaar tc maken; cn wel
op grond van art. 153 der Grondwet, waarbij hun de vrije
beschikking over hunne huishoudelijke belangengeschonken
wordt. Mat het besluit omtrent het openbaar maken van
het proces-verbaal der stemmingen tot Kiezers betreft, komt
<e minister hierbij zeer ongelukkig achteraan sukkelen, want
icc s twee steden, Deventer en Leidenhebben van hare
gi one wettige bevoegdheid ten vorige jare gebruik gemaakt_
Wat bctcckcnt dan nu zulk een magliging? Het is, zegt
ito Amh. C.als of dc lieer van Randwijck den Heer van
IIall magligdc zich ccne nieuwe pruik te koopen. Het is een
vertoon van magf, waar deze inderdaad geheel ontbreekt.
Niels is belagcbelijker dan zich een gezag aan te matigen dat
men niet heeft. 0
Misschien willen dc bewindsmannen, door deze geheel over
bodige en tot niets dienende magtigingen, zich den schijn ne
ven aan openbaarheid van regerings handelingen niet vijandig
te zijn. Welnu, zij kunnen dit beter tonnen. Zij behoeven
zich niet belagchclijk te maken door magtigingen te vcileenen
waar men aan hunne magtigingen geenerlei behoefte heeft:
laten zij aan de Provinciale Staten de magtiging verlecnen t.ot
het openbaar houden hunner vergaderingen, dan zal men kun
nen zien, of zij de duisternis beminnen of schuwen; of inder
daad hun wensch daar henen strekt,-dat er over alle regeriiis-
daden licht heersciit. Men heeft, echter, in het vorige jaar
gezien hoe verre het cr af is, dat de ministers, waar'dit van
hen afhangt, openbaarheid willen. Uit meer dar eetie Staten
vergadering deed zich de wensch daartoe hoeren. Ministers cn
Gouverneurs waren ten ijverigste in de weer, deze godileloozc
nieuwigheid, voor behouders een gruwel te beletten, llier zoude
Koninlijke magtiging iets beteekend hebben, want de provinciale
verordeningen worden eerst door de goedkeuring des Konings
bekrachtigd. Maar juist hier weigerde men die magtiging. -
Het hoofdartikel in het dagblad OverijsselNo. 241 van
18 Mei jIover de Geheime genootschappen en landverhuizing
in Duitsclilandwas toevallig niet door ons opgemerkt. In
de Provinciale Groninger Courant No. 41 van 24 Mei jl. von
den wij «onder de stokoude rubriek: Duilschland en aan
grenzende Rijkeneen artikel, gedateerd uit Frankfort, 13
Mei jl. dat ons zoo belangrijk voorkwam, dat wij het dade
lijk beslemden tot overname in ons blad; daar toch de offi
ciële Prov. Groningerbuiten de provincie Groningen zeer
weinig gelezen Wordt, en in de veronderstelling, dat zij dat
gewigtig artikel uit een Duitsch blad had vertaald. Het
stuk was reeds gezet, toen wij met verbazing in den jongstcn
Tijdspiegel, voor deze maand, ontdekten, dat het bewuste arti
kel, hetwelk daar niet lof wordt vermeldt, oorspronkelijk
van het dagblad Overijssel alkomstig was. De Prov. Groninger
heeft het alzoo uit Overijssel geknapt en het, nota beneals
van vreemden oorsprong doen voorkomen Wel foeiProv.
Groninger! is dat geene verregaande kwakzalverij? Waarlijk,
dat hadden wij van U, althans, met kunnen verwachten, die
Overijssel dikwijls en ook met vleijënde bijvoegingen noemt, veel
nicer dan uwe zuster de Groningsche of de slordige Prov. Friesche.
Wij veronderstellen, echter, dat gij als waarschijnlijk onder den
plak (censuur?) van 't Prov. Gouvernement staandeop geene
andere en loyale wijze, dat nog al opvallend stuk hebt durven
overnemen, en dan beklagen wij uwe diepe afhankelijkheid.
Het artikel reeds gezet zijnde en hoogst gewigtige opmer
kingen en wenken bevattende, die wel niet geheel op ons
land toepasselijk, echter in menig opzigt de behartiging, in
zonderheid van onze verblinde Regering, ten volle verdie
nen, zoo volge hetzelfde hier:
"Hol verdient gcenzirfs onopgemerkt te blijven, hoe zich liet brandpunt
der leerstellingeniTie door hare communistische of oproerige en regering-
loozc strekking gevaarlijk zijn voor den Slaat en de rust der volken be
dreigen, van liet nog korts zoo woelige Iraiikrijk, naar liet anders zoo
rustige Duilschland verplaatst heeft.
Nog weinige jaren geleden had Duilschland niets heler te doen,
dan da Fransclie propogiinda van communistische en revolutionaire be
ginselen van zijne grenzen te weren, terwijl thans die woelgeest in Frank
rijk volkomen is ingesluimerd, en in Duilschland naar alle punten voort-
sluipt 011 woelt en werkt cn geheime genootschappen slicht, en lot de
Bondsvergadering loe schrik aanjaagt.
Aangezien alzoo begint een bevelschrift van den Koning van YTur-
lemburg«Aangezien er talrijke genootschappen beslaan, opgerlgt om
«ile godsdienst, de zedelijkheid cn den Slaat te ondermijnen, en die zich
sten doel stellen, liet beginsel van liet eigendomsregt te vernietigen, en
«hunne leer door geweld (c doen zegepralen.
Men vangt er alzoo aan slrenge plakkaten uit te vaardigen tegen de
deelneming aan Vereenigingen die zich Communisten of het Jpntje. Duilsch
land noemen en scherploc te zien op den handwerksgezel, uil welken
stand vooral de leden en verspreiders dier beginselen worden aangewor
ven. Zal het halen?. Heeft Karel den -Xilen strengheid gebaat ter
beteugeling der propaganda Of heeft Loui's Philippe de onderdrukking
dier. h'jdra aan de veerkracht der rëglrrlijke magt Ic danken? Geenszins,
ZIJ IS gesmoord in de algemeens leeredeuheid, liet ecnigc middel legen
de kwaal. Zoo als zij uit ontevredenheid met den politicken cn mate
rie en toestand ontstaat, en daardoor, tegen de pogingen in, om haar
met geweld Ie onderdrukken, gevoed en gesterkt wordt, zoo moet zij
vei eren, waar die oorzaak ophoudt, en, bij een gcwcnscliten toestand
der maatschappij uit gebrek aan voedsel, in zich zelve vergaan.
Ivvee verschrikkelijke verschijnselen, de landverhuizing en de com
munistische vereenigingen, zijn daar, om de Duilsche legeringen drin
gend te waarschuwen, dat zij niet meer in overeenstemming zijn met
