NIEUWS- EN
ADVERTENTIE-BLAD.
2i November 1S4C. 47.
Beoefening der Staats- of Volkshuishoudkunde.
R U U MISKOM'.
&WÖLLE, DEVENTER,
2CTB»BIE*\1PEIS>^OESi\'.
Dit blad verschijnt geregeld,alle Zaliirdagnn. De
prijs van hel ahoiiiiëiiieiit is voor ZwolleDeventer,
Zutplicn en Apeldoorn 75 ceiu iti de drie inaawluo
overal elders franco per post ST'/e cent. Alle post
kantoren nenipii hes tellingen aan.
De prijs de- Adverlenliën is van één tol vijf regels
50 cent, en 10 cent voor eiken meerderen regel, be
halve 35 cent zugelregl bij iedere plaatsing.
De Advertentie-n moeten véó' Yfijdug middag vier
uur ter Drukkerij le Deventer zijn ingezonden.
Alle toezendingen voor dit blad bestemd mneten
franco geschiedenhetzij door bemiddeling do- Post
kantoren, of te Zwolle bij G J. Scntrrre heven-
Ier, A\ Ter Gonne; ZutphenJ. II. Meluwe;
Apefdóorn, B. Guri.M.tc..
Groot, zeer groot is de zegen door de Maatschappij lot
Nut van ff Algemeen aangebragt. Wie zou blind zijn voor
het nut, dat zij door lager- en middelbaar- en Volks
onderwijs, door verspreiding van zedekundige- en weten
schappelijke geschriften, door oprigting van spaarbanken
enz. gesticht heeft; terwijl zj door deze en andere middelen
getoond heeft ook de stoffelijke welvaart, vooral der mindere
standen, ter harte le nemen.
Evenwel is liet niet te ontkennen, dat, desniettegen
staande, de kwalen des levens niet verminderen, maar zich
integendeel op eene schrikbare wijze uitbreiden. Ge gang
-van zaken in Nederland is zeker verre van geweiischt. Een
groot deel der natie zucht onder den druk dei- omstandig
heden; het pauperisme neemt jaarlijks toe; de gevangenissen
kunnen de veroordeelden naauwelijks meer bevatten. Alles
kwijnt en dort en gaat achteruil; velen zoeken elders uit
komst; de ornaat der kwalen zal weldra vul, liet keer
punt in Nederland spoedig bereikt zju
Ook thans zou het weder de taak der Maatschappij tot
Nut van ;t Algemeen kunnen zijn zegenend lusschenbeide le
treden en het evenwigt te herstellen. De vroegere pogingen
zijn thans echter te zwak; er is een krachtiger werkend
middel, er is een nieuwe werkkring noodig. Dit middel
werd wel luer en daar vermoed, doch wie had hel durven
aanraden? Slechts het heldere brein van eenen Beiji;kman
erkende, en zijn onafhankcl jke geest durfde de beoefening
aanbevelen van eene wetenschapdie meer dan eenige andere
tot nut van 't algemeen kan verstrekkenwelker algemeene
beoefening allernoodzakelijkst en levens voldoende is 0111
ook den geringsteri werkman een begrip te geven omtrent
den gelieelen zouienbang der burgermaatschappijhem te
doen gevoelen' de werking en den invloed van den eenen
stand of» den anderen, van den 'eerier^ mcnsch op den ande
ren; den on verbreekbaren band, die allen omvat; de onmis
baarheid van een enkelen schakel uit den keten der burgers;
hem aan te wijzen iioe welvaart vei kregen kan worden;
hoe de welvaart van den eenen niet die van den anderen
behoeft te schaden, integendeel voor elkander noodig zijn;
en dat boven alles werken de hoofdbron is, werken niet al
leen voor zich maar ook voor anderen en dat zonder zijn
werken de beurs des rijken ook weldra uitgeput is.
Maar niet alleen voor den geringenook voor den meer
bemiddelden burger is deze wetenschap hoogst belangrijk.
Zij zal hem de overtuiging schenken, dal zijn bestaan van
het welzijn van den werkman afhangt; dat het welzijn van
dien werkman niet verkrijgbaar is door allerhande opoffe
ringen, maar door verstandige behartiging van het, overi
gens te regt, zooz;eer gewraakte,', egoïsme; en dal het wclzjn
v.tii het vaderland met afhangt van hel aantal bezoldigde
ambtenaren, maar van het aantal dergenen, die zich der
nijverheid toewijden, ff zij door stoffelijke of wetenschappe
lijke ondersteuning en hulp, ff zij door persoonlijke uit
oefening.
Die w effen schap 'ter algemeene kennis gebragt zal alzoo
de achting van den eenen burger voor den anderen opwek
ken, eene duurzame oorzaak zju tot rust en eensgezindheid
en een vaste grondslag worden ter verbetering van zedelijk
heid en tot uitbreiding van Gods woord.
liet was ons dus een even aangenaam als verrassend ver-
sehjusel dat in de vergadering van het Departement Deven
ter der Maatschappij tol l\ut van 7 Aljemeenvan 12 dezer,
drie van deszelfs Leden, de Ileercn Mr. J. P. G. Moorp.ees
Dn. C. II. J. van Dercihiys en Mc. A. J. Hodck, bet voorstel
deden, de algemeene beoefening dezer wetenschap te bevor
deren, zoo door middel eener 14daagsche bijeenkomst,
(cursus) kosteloos loegankeljk voor een ieder, niet liet doel.
om daarin, bij wijze van vrïetidschnppelijk gesprekgeregeld
te doen behandelen de gronddenkbeelden en grondregelen
der Staats- of Volkshuishoudkunde; als door het houden
van spreekbeurten over onderwerpen uit de Volkshuishoud
kunde in de gewone Departements-vergaderingen; terwijl ge
noemde Heeren tot beide hunne medewerking aanboden.
Hartelijk wenschen wij, dat dit voorstel op den regtén
prijs zal. gesteld dat liet niet alleen met geestdrift zal aan
genomen maar ook in de uitvoering krachtdadig onder
steund en bevorderd worden.
Eene on verwelk olijke cere kroon zou liet Deventersch De
partement zich hierdoor kunnen verwerven; en wel juist
nu, op het tijdstip, dat hel öOjang beslaan van het Departe
ment staat gevierd le worden daar, zoover wij weten', dit
liet eerste bewijs zou zijn, dut de aanbeveling van den Heer
1;EIJER3IAnvoormalig medelid van dit Departement, begrepen
en in beoefening gebragt is; welk voorbeeld wij niet twijfe
len of zou weldra door andere Departementen gevolgd wor
den. De schraalheid der gewone vergaderingen, bij'gemis
van voorlezingen, zon hierdoor 111 ildelijk vergoed wordenen
liet Departement werkelijk toonen het nut van ff algemeen
te bedoelen.
Jammer zoude liet zjnzoo de schrik voor hel nieuwe
(die Deventer wél eens verweten is) of' andere kleingeestige'
bedenkingen zich hiertegen zouden Terzetten, daar er, naar
onze gemoedelijke overtuiging, geene redenen van genoeg
zaam gewigt kunnen bestaan, om dit voorstel niét aan te
nemen.
Immers, zoo wij mecnen Ie welen, zou er eene zeer ge
schikte gelegenheid beslaan tot een behoorlijk verlicht en
verwarmd locaal voor 2.— iedere bijeenkomst, dat dus
voor hel gcheele saisocn, of 12 vergaderingen slechts 2 i.
zou bedragen, en dus geen noemenswaardig bezwaar kan
uitmaken.
