ADVERTENTIE-BLAD.
5 September 18-46.
m°. 56.
Wk ftl IB
ilBP
pifW Hi
m g
Sfèf ClS$
-#3 feas KsS2
S WÖILE 3 DEVE-MTEïl
Dit blad verschijnt geregeld alle Zatufdagen. De
prijs van het abonnement is voor Zwolle, Deventer,
Zutpken en Apeldoorn 50 cent in du drie maanden
overal elders franco por post 62'/2 cent. Alle post
kantoren nemen bestellingen aan.
De prijs der Advertenticn is ven één tot vijf regels
25 cent, en 5 cent voor elkeu meerderen regelbe
halve 55 cent zegelregl bij iedere plaatsing.
ZSJTFSIEitf, APELDOORN.
De Advertentien moeten vóór Yiijdag middag vier
uur ter Drukkerij le Deventer zijn ingezonden.
Alle toezendingen voor dit blad bestemd moeten
franco göschieden hetzij door bemiddeling der Post
kantoren, of te Zwolle bij G. J. Schutte Deven
ter, A. Ter Guxne; ZutphenJ. II. Mellink;
Apeldoorn, B. Gokrikg. Te Kampen bij de Gcbr.
Fels.
-.vr l-t1 IS'
Onder den titel Landverhuizing, of waarom bevorderen
wij de Volksverhuizing en wel naar Noord-Amerika en niet
naar Java? (1) hebben de bekendePredikanten Brummelklamp
en van Kaalte een boekje in 't licht gegeven dat de meeste
aandacht en belangstelling verdient. In liet eerste gedeelte:
een woord aan het Nederlandse he volkschetsen zij naauwkeu-
rig den treurigen maatschappelijkenstaatkundigen, godsdien-
stigen en zedelij ken toestand van ons land en betoogen op
eene bondige wijze dc noodzakelijkheid om het vaderland,
het «ongelukkige tand," waar men gebrek en verdrukking'
lijdt, te verlaten, cn elders het noodige levensonderhoud en
vrijheid van godsdienst en onderwijs te zoeken. Vervolgens
worden de gronden uiteengezet, waarom eene kolonisatie op
eigene bezittingen in Oost of West onmogelijk is gemaakt en
men genoodzaakt wordt zich in den vreemde, naar Amerika,
te begeven waar alles zich even voordeelig aanprijst.
«Over de West," zeggen ze, «zal het thans wel niet noo-s
dig zijn te spreken: en de Oost?" Behalve onoverkomelijke
stoffelijke bezwaren, die bij eene verhuizing naar en eene
vestiging in Amerika niet in die hooge mate, en grootcndeels
in het geheel niet bestaan, is ook Java «voor den Nederlan
der zoo gesloten als het vaderland bezwarend." Ginds in
onze Koloniën, «waar hetzelfde Gouvernement, dat hier ei
gendunkelijk handelt, oppermachtig regeert," bestaat nog
oneindig minder- burgerlijke cn godsdienstige vrijheid, liet
gebeurde niet den heer van \liet en den Bisschop Grooff is
een sprekend bewijs.
Wij lezen hier verder, dat de Predikanten Heldring en
Sciiolte een onderhoud hebben gehad met den Minister van
Koloniën, en bij de Regering hebben aangedrongen «om den
gang der volksverhuizing naar de Nederlandsche Koloniën te
rigten, door vrijheid, wegbaning en voorregten te verlee-
nen." Met betrekking tot Java ontvingen zij een afwijzend
antwoord. »Z. Exc. noemde Ceram wr übi (l!l)met belofte
dat hierover geschreven zou worden. «Op Java niet op
Ceram of Ubi of Borneoof wat men ook noeme," zeggen
de schrijvers, «waar merr niet weet, wat men er zal ont
moeten of waar men slechts met het zwaard in de hand
de daar wonende Alfoëren zou kunnen verdringen of waar
men eene prooi zou kunnen worden van de wilde dieren der
aarde, of een slachtoffer van de ongezondheid van het kli
maat."
De hoop op eene gewensehte kolonisatie in onze overzee-
sehe bezittingen, speciaal op Java, kan men als nu voor ge
heel vervlogen beschouwenten gevolge waarvan Ds. Sciiolte
dan ook besloten heeft om zelf mede te verhuizen naar
Noord-Amerika.
Vervolgens vindt men in dit'werkje eene op goede gronden
steunende aanprijzing van Amerika, aan diegenen, welke dor-
(I) Te Amsterdam, bij Hoogkamer en Comp. 1846 2de druk. Prijs f 0,25,
waarts wenschcn te vertrekken, en niet geheel en al van
middelen ontbloot zijn. (2)
Het tweede gedeelte bevat een brief aan de Christenen in
de V.-Stalen van Noord-Amerikabehelzende eene schels van
den toestand der kerk het burgerlijk onderwijsde regeer
wijze zoo hier te lande als in onze overzecsche bezittingen
do' ontoereikende middelen van bestaan, door overdrevene
concurrentie, te hooge belastingen enz., een cn ander aantoo-
nen.de als do oorzaak om vaderland en Oranje te verlaten en
zich in hun midden neder te zetten eindigende dc brief met
eene dringende uitnoodiging om de aldaar reeds gevestigde en
nog aan te landenc Nederlandsche christenen met raad en
daad te ondersteunen.
In de derde plaats komen in dit werkje een drietal brieven.
voor van reeds gevestigde Nederlanders': twee van landbou
wers uit Winterswijk, en de laatste van den voormaligen
schoolonderwijzer te Nede in het Graafschap Zutphen. De
zelve bevatten verschillende bijzonderhedenbetreffende den
oyertogt, dc levenswijze in Amerika, prijzen van levensmid
delen enz. verdiensten van den arbeid den staat van kerk
en onderwijs, de regeringsvorm enz. welk alles den lust
tot verhuizing hier ten lande moet opwekken.
Eindelijk worden onze landgenooten in een Naschriftten
ernstigste gewaarschuwd tegen verhuizing, zonder de noodige
inlichtigenof buiten de gemeenschap der-Kolonisatie, én
worden daaromtrent cenige nuttige wenken gegeven.
Na de lezing van dit boekje en na een en ander overwogen te
hebben, zijn wij tot de overtuiging gekomen, dat, hoe ver
derfelijk de landverhuizing naar den vreemde inderdaad voor
het vaderland moet beschouwd worden, men onze landgenoo
ten het vertrek naar. een ander, beter land; in hun materieel
en zedelijk belang, niet mag ontraden. Wij zouden er echter
eene gewetenszaak van maken, om, zoo als sommigen "oe°i.
hoewel met de beste bedoelingen, hen onze Nederlandsche
Koloniën ter vestiging aan te prijzen. Van Nederland naar
deszeifs buitenlandsche bezittingen te trekken, beschouwen
wij als van Seylla naar Charibdis te vervallen! van den re-
gen in den drop, zoo niet nog erger.
Wij honden het er voor
Oost, West,
Noord-Amerika 't best!
Uit
geestdrift voor
Den 20 jl. was
Heil endoor n wordt ons berigtdal ook aldaar de
landverhuizing naar Noord-Amenka toeneemt,
eene boerderij in publieke veiling verkocht,
(O, 7\o omtrent Let plan der Kolonisatie: Aanmerkingen betrekkelijk
I I o int! vaar Noord-Amerikavoorkomende m Let werkje"
n ScholteDe roeping der rijken in betrekkin;) tot de armen.
fZ wóórd over Colonisatie. (Tc Amsterdam bij Hoogkamer en Comp.
1846. Prijs ld Cent.), waarin men ook vele nuUi.se raadgevingen en
inlichtingen vindt.
