Zalurdagf 5 Januarij 1882
X9. 1.
IVIE U 4V S- EIV A I) VERT E X T IE-B L A I).
Z,
IJSSELBODE.
ZWOLLE, DEVENTER, ZIJTPHENAPELDOORN.
Dit blad verschijnt geregeld iederen DINGSDAG en ZATURDAG.
De pcys van beide is voor Zwolle Deventer Zutphen en Apeldoorn
f 1.25 in de drie maandenoveral elders franko per post f 1.50de
Dingsdag- of Zaturdag-editie aftonderlijk voor genaamde plaatsen 75
ceDt elders 8iy2 cent. Alle postkantoren nemen beslellmgoo aaD.
De piijs der AdvertentiCn is van één tot vyf regels 50 centen 10
cent voor eiken meerdaren regel behalve 35 ent zegelregt bij iedere
plaatsing.
De Advertentien moeten vóór Dingsdag middag 12 uuren Vrijdag
namiddag 4 uur ter Drukkerij te Deventer zijn ingezonden.
Alle toezendingen voor dit blad bestemd moeten franko geschieden
hetzij door bemiddeling der Postkantoren, of te Zwolle bij VV. E. J
TJEENK WILLINK Deventer A. TER GUNNEZntphen J. II. MEL.
LINK Apeldoorn A. M. DE JONG.
1S51-IS52.
Er iiin tijdstippen in dc geschiedenis der volken, dtc
hoezeer niet schitterend door het grootsche der gebeurtenissen
toch in den gang der wereldhistorie een blijvender indruk
achterlaten dan of gehecle Staten waren overweldigd en
koninkrijken waren vernietigd. Zoo men het als een onbe
twistbaar feit moet erkennendat zedelijke beginsels
wereld behccrschendan zal de zegepraal vaneen nieuw,
de dooding van een naar het scheengevestigd beginsel
meer invloed oefenen dan door dc kracht van duizende ba-
iionnetten mogelijk is.
Wii mogen zeggen dat het einde van 18ol en de aanvanD
van 1852 ons ontmoet in zoodanig tijdperk van overgang
van beginsel. Was sedert 1848 door geheel Europa de banier
van zelfstandige volksregering opgestoken, dc laatste dagen
hebben die banier, reeds sedert lang door het slijk ge
sleurd, in schande zien ondergaan, in de hoofdstad der
Eumpesche beschaving, in Parijs, wordt op d.t oogenblik
slechts hulde gebragt aan den individuelen wil van een cnke
ma-thebber en beschimpt men de pogingen van hen, die het
recerin-sgezag hadden willen vestigen op de vrije medewer
king van de bijzondere leden van den Staat.
Het kanongebulder, dat op 1 Januarij aan dc Seine de
verkiezing van de franschen president of keizer verkondigde,
heeft een weergalm door geheel Europa, waarvan de gevolgen
on dit oogenblik nog niet zijn te voorzien. Deed de ver
rassing van Fcbruarij 1848 allerwege, en ook in ons vader
land de oude slagboomen vallen, de overrompeling, die
wij thans met den zege zien bekrooncn rigt nieuwe slag
boomen op, die meer dan ooit den vrijen loop der volken
stremmen. Het valt niet te loochenen, dc algemeene stroom
voert op dit oogenblik tot reactie, maakt de doordnjving
van absolute beginsels, de onderdrukking van elke liberale
theorie gemakkelijk.
Zal die stroom lang in diezelfde ngting blijven voortsnellen
Zal ons vaderland buiten zijne wieling kunnen blijven? Zul
len wij, aan het einde van 1852, met evenveel zelfvoldoening
0111 ons heen kunnen zien als op dit oogenblik?
Zietdaar vragen die bij den aanvang van dit merkwaardige
jaar 1852 zeker bij een ieder moeten oprijten.
Wij hebben bij eenc vorige gelegenheid reeds ons gevoelen
gezegd omtrent dc waarschijnlijke kansen, die dc naaste
toekomst aanbiedt. De ongelooflijke bijval zich in bijna
7 millioen stemmen openbarendedoor Lodewijk Napoleon
verworvendoet ons niets terugnemen van hetgeen wij als
onze mccning hebben geuit. Wij achten nu als toen ecne
Regering van willekeur, alleen op de magt der baijonnetten
steunende, voor onmogelijk. De president of de keizer heeft
zich een oogenblik onvermijdelijk weten te makenmaar
dat oogenblik kan niet lang zijn van duur, en vervliegt met
de herstelde orde. Men zal dan nieuwe oorzaken van nood
zakelijkheid en onvermijdelijkheid moeten zoeken of scheppen,
en Europa zal zich gelukkig kunnen rekenen als dit niet ten
zijnen koste geschiedt.
Deze vraagstukken, die ons meer van verre raken, kunnen
wij echter ter zijde laten, om meer dadelijk het oog op het
eigen vaderland te rigtcn. Het liberale beginsel is ten onzent
een Regeringsbegiosel geworden cn heeft in den laatsten tijd
oDbetwistbaren zegen over ons land gebragt. Zal dit beginsel
zich ongeschonden ten onzent kunnen blijven handhaven,
terwijl het daar buiten overal wordt omvergestooten cn
gefnuikt
Het zal afhangen van onze eigene zedelijke kracht cn
voegen wij er bij, van onze eigene gematigdheid.
Wij behooren met hart cn ziel tot de liberale partijcn
wij hebben met geestdrift het oogenblik begroet toen zij
eindelijk het Regerings gezag in handen nam. Onze verwach
tingen waren niet zóó gespannendat wijals door een
tooverslagop ecne herschepping van onze gehcele innerlijke
cn uiterlijke gesteldheid zouden hebben gehoopt; maar wij
wisten dat in ons vaderland de liberale theorie op degelijken
grondslag rustte hier een sedert jaren voorbereiden bodem
zou vinden, en, eerlijk opgevat, den volksgeest zou opwek
ken en zegen zou verspreiden. Het zij ons vergund hier te
herinneren aan de woorden van een bekend schrijver, die
wij gaarne tot de onze maken. De heer Boissevain schreef
in het vorige jaar in zijne inleiding van de Grondwet
Kwam ten onzent de Staathcrvorming zonder Staatscbok-
ken tot stand, even weinig behoeven wij te vreczendat
een nieuwe schok weder in duigen zal storten wat een
vorige in het leven riep. Hetgeen wij in 1848 verwierven
was niet de voldoening eener plotseling opwellende be
hoefte, geboren uit een exceptionnclcn voorbijgaanden toe
stand; maar het was dc voldoening aan lang gekoesterde
wenschende bevrediging van eischendie, sedert eene
reeks van jaren zich hadden geopenbaard cn vaste vormen
hadden aangenomen. Zoo ook al de plotselinge stoute wen
ding der volken van 1848 voor ons het oogenblik verhaastte,
waarop datgene in het leven zou treden wat door den loop
der tijden was voorbereid cn tot rijpheid gebragt; die
wending was niet de oorzaak maar slechts aanleiding tot
onze Staatshervorming. Ook zonder die hevige beroering
van Europa zou, vroeger of later, door eigen kracht zijn
ontkiemd, hetgeen wij thans, meer eensklaps dan verwacht
kon worden, 111 bezit hebben gekregen. Toen de schokken
van 1848 hervorming onvermijdelijk maakten behoefden wij
niet tc zoeken cn in den blinde rond te tasten, of, ter
voldoening van de behoefte van het oogenblik na tc volgen
wat elders uit die schokken was ontsprongenmaar wij
bezaten een vasten grondslag, in den loop der laastc jaren
gele»d cn bevestigdbenevens volledige zekerheid cn over
eenstemming omtrent de hoofdvoorwaarden van het op te
rieten gebouw. Van daar de hechtheid onzer in 1843 her
vormde Staatsinrigting. Bijkans alle natiën ziet men snel
weder verhezen wat zij door de snelle wending van 1848
hadden veroverd, cn terugzinken tot een standpunt lager
dan dat, van 't welk zij aanvingen, en dit alles niet, zonder
aan velerlei beproeving te zijn blootgesteld. Wij daarentegen
mogen ons beroemen dat de wending van 1848 ons niet
dan voordcel heeft opgeleverd; zij vond ons geheel voor
bereid, cn {strekte alleen om dc hinderpalen geheel weg te
ruimen, die tot nog toe aan de verwezenlijking van een
lang gekoesterd en tot rijpheid gekomen voornemen hadden
in den weg gestaan."
Als men de waarheid van hetgeen in deze woorden des
genoemden schrijvers ligt opgesloten erkentdan zal men
ook "enewd zijn met gerustheid en met zelfvertrouwen dc
toekomst tc gemoet tc gaan cn dan zal men de hoop mo-
